Miejska Biblioteka

Zarys etyki szczegółowej. T. 2, Etyka społeczna

"Etyka społeczna "

Autor: Ślipko, Tadeusz

Zarys etyki szczegółowej, stanowi kontynuację Zarysu etyki ogólnej zarówno pod względem treściowym, jak też metodologicznym. Jest on integralną częścią całościowego ujęcia etyki filozoficznej w jej trójczłonowym podziale na Zarys etyki ogólnej oraz Zarys etyki szczegółowej złożony z dwu wielkich traktatów: "Etyki osobowej" (tom 1) i "Etyki społecznej" (tom 2). Wyłożona w Zarysie etyki ogólnej,

tomistyczna teoria podstaw moralności, w niniejszej publikacji stanowi teoretyczny fundament dla rozstrzygnięć zagadnień szczegółowych stanowiących przedmiot pytań i niepokojów ludzi w ich codziennym doświadczeniu moralnym. Temu właśnie zadaniu jest poświęcony niniejszy Zarys.Pod względem metodycznym Zarys etyki szczegółowej kontynuuje zapoczątkowaną w Zarysie etyki ogólnej linię filozofowania i wykładu. Z tego też metodycznego nastawienia wypływa nacisk położony w niniejszym opracowaniu na filozoficzny opis badanych faktów etycznych, na analizę ich dynamicznej treści, a wreszcie na uzasadnienia proponowanych rozwiązań. Przyjęta przez Autora metoda ukazuje, jak ze złożonej rzeczywistości świadomościowych stanów moralnych wyłaniają się problemy etyczne, jak walczą ze sobą idee filozoficzne o ich rozwiązanie, oraz dlaczego w tej walce należy przyznać zwycięstwo tezom chrześcijańskiej etyki osobowej i społecznej. Dzięki temu sąd etyczny uformowany na tle ścierających się koncepcji i interpretacji wydaje się bardziej dojrzały, a przede wszystkim lepiej przygotowany do dialogu z innymi koncepcjami: rozumie bowiem nie tylko siebie, ale także drugą stronę.

Zobacz pełny opis

---

1. WPROWADZENIE
2. Definicja etyki społecznej, jej źródła i metoda, stosunek do innych nauk oraz podział
3. 1. Czym jest etyka społeczna?
4. 2. Stosunek etyki społecznej do nauk pokrewnych
5. a. Etyka społeczna a socjologia
6. b. Etyka społeczna a ekonomia społeczna
7. c. Etyka społeczna a polityka i reforma społeczna
8. d. Etyka społeczna a teologia moralna
9. e. Etyka społeczna a zagadnienie społeczne
10. f. Etyka społeczna a katolicyzm społeczny
11. g. Dopowiedzenie
12. 3. Źródła i metoda etyki społecznej
13. 4. Podział etyki społecznej
14. TRAKTAT I: WSPÓŁCZESNE KIERUNKI FILOZOFICZNO-SPOŁECZNE
15. Rozdział I: Indywidualizm - liberalizm
16. Wyjaśnienia terminologiczne
17. 1. Indywidualizm
18. 2. Liberalizm
19. a. Paleoliberalizm
20. b. Neoliberalizm
21. c. Libertarianizm
22. Rozdział II: Socjalizm
23. 1. Marksizm KAROLA MARKSA
24. 2. Leninizm-stalinizm
25. 3. Socjalizm demokratyczny
26. Rozdział III: Dzieje katolicyzmu społecznego w zarysie
27. 1. Usprawiedliwienie tematu
28. 2. Okres zawiązywania się katolicyzmu społecznego (1820-1848)
29. a. Prekursorzy akcji społecznej
30. b. Kierunek demokratyczno-liberalny
31. c. Kierunek tradycjonalistyczno-antyliberalny
32. d. FRYDERYK OZANAM (1813-1853)
33. e. Zaczątki katolicyzmu społecznego w Niemczech
34. 3. Okres formowania się katolicyzmu społecznego (1848-1891)
35. a. Działalność bpa EMMANUELA VON KETTELERA
36. b. Ośrodek niemiecki
37. c. Ośrodek austriacki i szwajcarski
38. d. Ośrodek francuski
39. e. Inne ośrodki
40. f. Unia Fryburska
41. g. Encyklika Rerum nouarum
42. h. Charakterystyka okresu
43. 4. Okres wzmożonego rozwoju katolicyzmu społecznego (1891-1945)
44. a. Lata przedwojenne (1891-1918)
45. b. Okres międzywojenny (1918-1945)
46. 5. Katolicyzm społeczny w latach 1945-1990
47. a. Zmiany polityczno-cywilizacyjne
48. b. Kryteria periodyzacji katolicyzmu społecznego
49. c. Faza przedsoborowa (1945-1965)
50. d. Losy katolicyzmu społecznego w krajach socjalistycznych
51. e. Stan katolicyzmu społecznego w latach (1965-1990)
52. 6. Katolicyzm społeczny dzisiaj (1990-2005)
53. a. Społeczno-polityczna sytuacja współczesnego świata
54. b. Nauczanie społeczne JANA PAWŁA II
55. c. Filozoficzno-teologiczna twórczość oraz praktyczna działalność
56. 7. Podsumowanie
57. TRAKTAT II: METAFIZYKA SPOŁECZNOŚCI
58. Rozdział I: Człowiek jako istota społeczna
59. 1. Ustalenie punktu wyjścia
60. 2. Człowiek jako osoba
61. 3. Podstawowe fakty i problemy
62. 4. Rozwój poglądów i najważniejsze stanowiska
63. 5. Teza i jej uzasadnienie
64. a. Teza
65. b. Uzasadnienie
66. 6. Osobowy i społeczny aspekt natury ludzkiej
67. 7. Ocena krytyczna stanowisk przeciwnych
68. Rozdział II: Geneza, filozoficzny opis, istota i cel społeczności
69. 1. Geneza społeczności
70. 2. Filozoficzny opis społeczności
71. 3. Istota społeczności
72. a. Koncepcja tradycyjna
73. b. Stanowisko katolickich kontestatorów
74. c. Uwagi krytyczne
75. d. Próba rozwiązania
76. 4. Cel społeczności
77. 5. Podział społeczności
78. Rozdział III: Najogólniejsze zasady struktury społeczności złożonej
79. 1. Rekapitulacja dokonanych analiz
80. 2. Podstawowe zasady strukturalne społeczności
81. 3. Podstawowe zasady moralno-społeczne
82. 4. Uwagi końcowe
83. Rozdział IV: Sprawiedliwość i miłość w życiu społecznym
84. 1. Sprawiedliwość
85. a. Wprowadzenie
86. b. Tradycyjna postać podziału
87. c. Zagadnienie sprawiedliwości legalnej (ogólnej)
88. d. Zagadnienie sprawiedliwości społecznej
89. 2. Miłość
90. a. Pojęcie miłości jako cnoty moralnej
91. b. Dane historyczne
92. c. Pojęcie miłości społecznej
93. d. Poglądy autorów
94. e. Uwagi krytyczne i rozwiązanie problemu
95. f. Przejawy miłości w życiu społecznym
96. TRAKTAT III: ETYKA SPOŁECZNOŚCI NATURALNYCH
97. Rozdział I: Małżeństwo i rodzina
98. 1. Wstępne orientacyjne uwagi
99. 1. Wstępne orientacyjne uwagi
100. 2. Teorie etnologiczne na temat małżeństwa i rodziny
101. 3. Małżeństwo i rodzina w świetle faktów etnologicznych i socjologicznych
102. 4. Etyka społeczności małżeńskiej
103. a. Zarysowanie problematyki
104. b. Stanowiska filozoficzno-etyczne
105. c. Uściślenie terminów
106. d. Naturalny charakter małżeństwa
107. e. Cel małżeństwa
108. f. Monogamiczny charakter małżeństwa
109. g. Małżeństwo - wspólnotą nierozerwalną
110. h. Definicja i podstawowe cechy małżeństwa
111. i. Deontologia małżeństwa
112. j. Małżeństwo a państwo
113. k. Feminizm
114. 5. Etyka społeczności rodzinnej
115. a. Zagadnienie
116. b. Poglądy
117. c. Terminy
118. d. Stanowisko etyki chrześcijańskiej w sprawie prawa rodziny do wychowania dzieci i jego uzasadnienie
119. e. Istota społeczności rodzinnej, jej cel i wewnętrzna struktura
120. f. Właściwości uprawnień rodziny
121. g. Konkluzje etyczne
122. ZAGADNIENIE DODATKOWE
123. Problem demograficzny
124. a. Geneza problemu
125. b. Współczesny problem demograficzny
126. c. Ideologiczny aspekt zagadnienia demograficznego
127. d. Orientacje
128. e. Problem demograficzny w Polsce współczesnej
129. Rozdział II: Etyka społeczności zawodowej
130. 1. Określenie tematu
131. 2. Wstępne wyjaśnienia terminologiczne
132. 3. Wczoraj i dziś społeczności zawodowej
133. 4. Sformułowanie problemu
134. 5. Przegląd stanowisk
135. 6. Pochodzenie i istota społeczności zawodowej
136. 7. Struktura społeczności zawodowej
137. 8. Podstawowe relacje społeczności zawodowej i jej moralne uprawnienia
138. 9. Zagadnienia etyczne życia wewnątrzzawodowego
139. a. Pracownicze związki zawodowe
140. b. Etyczne aspekty strajku
141. c. Problem proletaryzmu i „neoproletaryzmu”
142. d. Dysproporcje sektora rolniczego. Problem agrarny
143. 10. Zagadnienie reformy społeczno-gospodarczej
144. a. Konieczność reformy
145. 11. Samorząd stanowo-zawodowy (korporacjonizm demokratyczny)
146. Rozdział III: Etyka narodu
147. 1. Filozoficzny opis społeczności narodowej i powstający na tym tle problem
148. a. Specyficzne cechy społeczności narodowej
149. b. Problem
150. 2. Historia problemu i jego rozwiązań
151. a. Przegląd stanowisk
152. b. Klasyfikacja stanowisk
153. 3. Podstawa więzi społecznej narodu
154. a. Kultura narodowa podstawą więzi społecznej narodu
155. b. Kultura narodowa a kultura plemienno-szczepowa i samoświadomość narodu
156. 4. Geneza i istota społeczności narodowej
157. 5. Właściwości społeczności narodowej
158. 6. Naród i Ojczyzna
159. 7. Moralne uprawnienia narodu
160. a. Prawo do istnienia
161. b. Prawo narodu do jedności i wolności
162. c. Prawo narodu do proporcjonalnego udziału w dobru wspólnym
163. 8. Obowiązki osoby ludzkiej względem narodu
164. 9. Moralne wady i wypaczenia w zakresie obowiązków względem narodu
165. Rozdział IV: Etyka społeczności państwowej
166. 1. Filozoficzny opis państwa
167. 2. Historia poglądów
168. a. Przegląd najważniejszych teorii
169. b. Klasyfikacja poglądów
170. 3. Pochodzenie państwa
171. a. Zagadnienie
172. b. Przegląd teorii i ich krytyczna ocena
173. c. Rozwiązanie problemu
174. 4. Istota państwa
175. a. Propozycja rozwiązania
176. b. Totalizm i indywidualizm
177. c. Propozycje autorów tomistycznych
178. 5. Właściwości państwa
179. a. Obiektywny charakter społeczności państwowej
180. b. Podmiotowy charakter społeczności państwowej
181. c. Hierarchiczny charakter społeczności państwowej
182. d. Pomocniczy charakter społeczności państwowej
183. 6. Cel państwa
184. a. Ogólna charakterystyka
185. b. Porządek prawno-społeczny
186. c. Instytucje i wytwory zaspokajające zasadnicze potrzeby człowieka
187. d. Państwo a religia
188. e. Polityczne interesy państwa a dobro wspólne
189. 7. Władza państwowa
190. a. Konieczność władzy państwowej
191. b. Natura władzy państwowej
192. c. Pochodzenie władzy państwowej
193. d. Zadania władzy
194. e. Granice uprawnień władzy państwowej
195. 8. Społeczeństwo
196. a. Moralny charakter społeczeństwa
197. b. Zasada solidarności - podstawową zasadą moralności społeczeństwa
198. c. Postulat afirmacji dobra wspólnego państwa
199. d. Posłuszeństwo obywatelskie
200. e. Świadczenia społeczne
201. f. Uprawnienia społeczeństwa
202. 9. Ustrój państwa
203. a. Pojęcie i podziały
204. b. Zagadnienie „najlepszego ustroju”
205. c. Moralne aspekty ustrojów panstwowych
206. d. Moralne aspekty partii politycznych
207. ZAGADNIENIA DODATKOWE
208. 10. Państwo a Kościół
209. 11. Globalizacja
210. TRAKTAT IV: ETYKA ŻYCIA MIĘDZYNARODOWEGO
211. Rozdział I: Najogólniejsze zasady moralne życia międzynarodowego
212. 1. Wyjaśnienia terminologiczne
213. 2. Geneza problemu
214. 3. Opinie w sprawie prawa międzynarodowego
215. a. Pozytywizm prawny
216. b. Materializm
217. 4. Stanowisko chrześcijańskiej etyki społecznej i jego uzasadnienie
218. 5. Podstawowe normy prawa międzynarodowego
219. Rozdział II: Wojna jako problem etyczny
220. 1. Wprowadzenie
221. 2. Rozwój i klasyfikacja poglądów
222. a. Rozwój poglądów
223. b. Klasyfikacja stanowisk
224. c. Określenie stanowiska
225. 3. Pojęcie i wstępne rozróżnienia wojny
226. a. Pojęcie wojny
227. b. Wojna militarnie ofensywna, militarnie defensywna, prewencyjna i interwencyjna
228. c. Wojna konwencjonalna, atomowa, totalna
229. 4. Wojna sprawiedliwa i wojna niesprawiedliwa
230. a. Wojna a moralność
231. b. Warunki wojny sprawiedliwej
232. 5. Podstawowe normy chrześcijańskiej moralności wojny
233. a. Uwagi wstępne
234. b. Oceny i normy
235. Rozdział III: Etyczne aspekty pokoju
236. 1. Wprowadzenie
237. 2. Rozwój idei trwałego pokoju w koncepcjach filozofów
238. a. Przegląd koncepcji
239. b. Końcowa charakterystyka
240. 3. Pojęcie pokoju na tle jego filozoficznej analizy
241. 4. Zasady i dyrektywy moralne
242. INDEKS OSOBOWY
243. INDEKS POJĘĆ

Zobacz spis treści