Miejska Biblioteka

Zmiana własnościowa polskiej gospodarki 1989-2013

Autor: Bałtowski, Maciej

Zmiany własnościowe, które zaszły w polskiej gospodarce w latach 1989-2013, były zasadniczym elementem transformacji ustrojowej. Zmiany te były realizowane jako prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych albo tworzenie nowych prywatnych firm. Autorzy przedstawili historię przemian własnościowych w Polsce, przeanalizowali je i ocenili. Prezentowane zjawiska zostały ukazane w perspektywie porównawczej na tle gospodarek innych krajów, które

weszły na ścieżkę transformacji postsocjalistycznej, wraz z analizą polityki prywatyzacyjnej prowadzonej przez kolejne rządy. Przypadająca w 2014 r. 25. Rocznica rozpoczęcia procesów transformacji ustrojowej i gospodarczej będzie okazją do wielu analiz, ocen i podsumowań. Niniejsza książka z pewnością stanowi ważny głos w debacie o efektach tych procesów.

Zobacz pełny opis

---

1. Wstęp
2. Rozdział 1. Ramy teoretyczno-metodologiczne
3. 1.1. Własność w ujęciach ekonomicznym i prawnym. Prawa własności
4. 1.1.1. Dwa rozumienia własności
5. 1.1.2. Prawa własności i szkoła praw własności
6. 1.2. Kategoria własności w ujęciu historycznym
7. 1.2.1. Uwagi wprowadzające
8. 1.2.2. Własność w prawie rzymskim i tradycji chrześcijańskiej
9. 1.2.3. Prawo naturalne versus umowa społeczna
10. 1.2.4. Socjaliści i K. Marks
11. 1.3. Własność gospodarcza — podziały i rodzaje
12. 1.3.1. Wyodrębnienie własności gospodarczej
13. 1.3.2. Formy, struktura i typy własności gospodarczej
14. 1.4. Zmiana własnościowa w okresie transformacji
15. 1.4.1. Zmiana formy i struktury własności
16. 1.4.2. Zmiana w sferze praw własności
17. 1.4.3. Zróżnicowanie typów własności w okresie transformacji
18. Rozdział 2. Własność gospodarcza i prawa własności w schyłkowym okresie gospodarki socjalistycznej
19. 2.1. Mistyfikacja własności i jej zróżnicowanie w socjalizmie
20. 2.1.1. Doktrynalne korzenie własności socjalistycznej
21. 2.1.2. Indoktrynacja dotycząca zagadnień własności
22. 2.1.3. Kwestie własnościowe w nauce i praktyce prawa
23. 2.2. Własność uspołeczniona
24. 2.2.1. Własność państwowa (przedsiębiorstwa państwowe) — uwagi ogólne
25. 2.2.2. Ustawy samorządowe i nowy model relacji państwo–przedsiębiorstwo państwowe
26. 2.2.3. Załoga jako współwłaściciel przedsiębiorstwa państwowego — idea samorządności pracowniczej
27. 2.2.4. Spółdzielcza własność gospodarcza
28. 2.2.5. Własność organizacji społecznych i politycznych
29. 2.3. Własność nieuspołeczniona
30. 2.3.1. Uwagi wprowadzające
31. 2.3.2. Prywatne rodzinne gospodarstwa rolne
32. 2.3.3. Prywatne rzemiosło i drobna przedsiębiorczość
33. 2.3.4. Przedsiębiorstwa zagraniczne
34. 2.3.5. Spółki nomenklaturowe
35. 2.4. Struktura własnościowa gospodarki PRL-u — ujęcie statystyczne
36. 2.4.1. Uwagi wprowadzające
37. 2.4.2. Dane liczbowe — struktura własnościowa i jej zmiany
38. 2.5. Patologie własności socjalistycznej
39. 2.5.1. Patologie własności uspołecznionej
40. 2.5.2. Patologie własności nieuspołecznionej
41. 2.6. Podsumowanie
42. Rozdział 3. Zmiana własnościowa jako element transformacji gospodarczej
43. 3.1. Kryzys systemowy schyłkowego okresu socjalizmu
44. 3.1.1. Sytuacja gospodarki polskiej
45. 3.1.2. Sytuacja w innych krajach socjalistycznych
46. 3.1.3. Systemowe przyczyny kryzysu i reakcje obronne
47. 3.2. Próby wyjścia z kryzysu systemowego a kwestia własnościowa
48. 3.2.1. Uwagi wprowadzające
49. 3.2.2. Partycypacja pracownicza i idee uwłaszczeniowe
50. 3.2.3. Okrągły Stół i wczesne koncepcje zmian własnościowych
51. 3.2.4. Doświadczenia innych krajów postsocjalistycznych
52. 3.3. Zasady transformacji gospodarczej a kwestia własnościowa
53. 3.3.1. Opcje kierunków transformacji a prywatyzacja
54. 3.3.2. Miejsce kwestii własnościowej w przemianach transformacyjnych
55. 3.4. Cele zmiany własnościowej
56. 3.4.1. Cele podstawowe
57. 3.4.2. Cele dodatkowe
58. 3.4.3. Cele ukryte
59. 3.4.4. Uwagi końcowe
60. 3.4.5. Doświadczenia innych krajów postsocjalistycznych
61. 3.8. Podsumowanie
62. Rozdział 4. Dylematy wdrażania zmiany własnościowej
63. 4.1. Uwagi wprowadzające
64. 4.2. Dylematy strukturalne: model docelowy struktury własnościowej
65. 4.2.1. Szczebel makro, czyli zakres prywatyzacji
66. 4.2.2. Szczebel mikro, czyli kształtowanie efektywnych struktur własności
67. 4.2.3. Doświadczenia innych krajów postsocjalistycznych
68. 4.3. Ogólne dylematy realizacyjne
69. 4.3.1. Prywatyzacja w wąskim sensie versus prywatyzacja założycielska
70. 4.3.2. Tempo prywatyzacji
71. 4.3.3. Udział i znaczenie kapitału zagranicznego
72. 4.3.4. Rola państwa w inicjowaniu i przeprowadzeniu prywatyzacji w wąskim sensie
73. 4.3.5. Doświadczenia innych krajów postsocjalistycznych
74. 4.4. Dylematy techniczne (metody i techniki prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych)
75. 4.4.1. Skala wyzwań
76. 4.4.2. Klasyfikacja metod prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych
77. 4.4.3. Dobór technik prywatyzacji
78. 4.4.4. Doświadczenia innych krajów postsocjalistycznych
79. 4.5. Podsumowanie
80. Rozdział 5. Polityka prywatyzacyjna w okresie transformacji
81. 5.1. Podstawowe kierunki i etapy ewolucji
82. 5.2. Etap pierwszy — tworzenie zrębów prywatyzacji (wrzesień 1989 r. – grudzień 1990 r.)
83. 5.2.1. Tworzenie podstaw prawnych prywatyzacji
84. 5.2.2. Ustawa prywatyzacyjna i jej zawartość
85. 5.2.3. Tworzenie podstaw instytucjonalnych prywatyzacji
86. 5.3. Etap drugi — prywatyzacja ,,heroiczna’’ (styczeń 1991 r. – grudzień 1996 r.)
87. 5.3.1. Okres rządu J.K. Bieleckiego
88. 5.3.2. Okres rządu J. Olszewskiego
89. 5.3.3. Okres rządu H. Suchockiej
90. 5.3.4. Okres rządów koalicji SLD-PSL
91. 5.4. Etap trzeci — dojrzała prywatyzacja (styczeń 1997 r. – sierpień 2000 r.)
92. 5.4.1. Ostatni rok rządów koalicji lewicowych
93. 5.4.2. Pierwsze lata rządu J. Buzka
94. 5.5. Etap czwarty — prywatyzacyjny regres (wrzesień 2000 r. – listopad 2007 r.)
95. 5.5.1. Ostatni okres rządu J. Buzka
96. 5.5.2. Rządy koalicji lewicowych
97. 5.5.3 Rządy koalicji PiS-Samoobrona-LPR
98. 5.6. Etap piąty — prywatyzacja w cieniu etatyzmu (od grudnia 2007 r.)
99. 5.6.1. Uwagi wprowadzające
100. 5.6.2. Pierwszy rząd D. Tuska
101. 5.6.3. Drugi rząd D. Tuska
102. 5.7. Ewolucja polityki prywatyzacyjnej w krajach postsocjalistycznych
103. 5.7.1. Meandry polityki prywatyzacyjnej
104. 5.7.2. Zasady polityki prywatyzacyjnej i właścicielskiej
105. 5.7.3. Rola czynników zewnętrznych
106. 5.8. Podsumowanie
107. Rozdział 6. Szczególne elementy polskiej zmiany własnościowej
108. 6.1. Uwagi wprowadzające
109. 6.2. Prywatyzacja pracownicza
110. 6.2.1. Ogólna charakterystyka
111. 6.2.2. Cele i zasięg prywatyzacji pracowniczej
112. 6.2.3. Ewolucja podejść do prywatyzacji pracowniczej
113. 6.2.4. Poprywatyzacyjne losy spółek leasingujących
114. 6.2.5. Próba reaktywacji
115. 6.2.6. Wnioski
116. 6.2.7. Porównania międzynarodowe
117. 6.3. Program Narodowych Funduszy Inwestycyjnych
118. 6.3.1. Trudne początki
119. 6.3.2. Etapy realizacji programu
120. 6.3.3. Wtórne zmiany własnościowe
121. 6.3.4. Wnioski
122. 6.3.5. Porównania międzynarodowe
123. 6.4. Prywatyzacja z udziałem kapitału zagranicznego
124. 6.4.1. Uwagi wprowadzające
125. 6.4.2. Dynamika prywatyzacji z udziałem inwestycji zagranicznych
126. 6.4.3. Zobowiązania inwestorów i ich realizacja
127. 6.4.4. Tożsamość i strategie inwestorów zagranicznych
128. 6.4.5. Przypadek PAEF
129. 6.4.6. Cechy przedsiębiorstw prywatyzowanych z udziałem kapitału zagranicznego
130. 6.4.7. Porównania międzynarodowe
131. 6.5. Reprywatyzacja — niespełniona szansa
132. 6.5.1. Uwagi wprowadzające
133. 6.5.2. Niepowodzenie głównego nurtu reprywatyzacji
134. 6.5.3. Próba rozwiązania lokalnego: reprywatyzacja w Warszawie
135. 6.5.4. Inne obszary reprywatyzacji
136. 6.5.5. Wnioski
137. 6.5.6. Doświadczenia innych krajów postsocjalistycznych
138. 6.6. Podsumowanie
139. Rozdział 7. Prywatna przedsiębiorczość jako czynnik zmiany własnościowej
140. 7.1. Uwagi wprowadzające
141. 7.2. Postsocjalistyczne przedsiębiorstwa prywatne
142. 7.3. Ustawa o działalności gospodarczej i rozwój nowej przedsiębiorczości
143. 7.4. Zagraniczne greenfieldy
144. 7.5. Rozwój nowych prywatnych przedsiębiorstw w początkowym okresie transformacji
145. 7.5.1. Rozwój prywatnej przedsiębiorczości w latach 1989–1992
146. 7.5.2. Zmiany własnościowe w handlu. ,,Mała’’ prywatyzacja
147. 7.6. Dalszy rozwój sektora przedsiębiorstw prywatnych
148. 7.6.1. Uwagi wprowadzające
149. 7.6.2. Wybrane dane statystyczne
150. 7.7. Podsumowanie
151. Rozdział 8. Własność publiczna — ewolucja w okresie przemian transformacyjnych
152. 8.1. Uwagi wprowadzające
153. 8.2. Definicja, wyodrębnienie i rodzaje własności publicznej
154. 8.2.1. Podstawowe definicje
155. 8.2.2. Podział PSP według wielkości udziałów państwa
156. 8.2.3. Podział PSP według rodzaju państwowego właściciela
157. 8.2.4. Udział własności publicznej w gospodarce
158. 8.3. Polityka właścicielska w okresie transformacji
159. 8.3.1. Uwagi wprowadzające
160. 8.3.2. Rys historyczny
161. 8.3.3. Polityka właścicielska państwa po kryzysie finansowym lat 2008–2009
162. 8.4. Państwo-właściciel — problemy i patologie
163. 8.4.1. Wynagradzanie państwowych menedżerów i ustawa kominowa
164. 8.4.2. Niedokończona prywatyzacja
165. 8.4.3. Aktywność właścicielska państwa
166. 8.4.4. Kapitalizm polityczny w drugą stronę
167. 8.4.5. PSP w innych krajach — bagaż historii i porównania międzynarodowe
168. 8.5. Podsumowanie
169. Rozdział 9. Efekty i konsekwencje zmiany własnościowej
170. 9.1. Uwagi wprowadzające
171. 9.2. Zmiana struktury własnościowej polskiej gospodarki w okresie transformacji
172. 9.2.1. Uwagi metodologiczne
173. 9.2.2. Generalne zmiany struktury własnościowej gospodarki
174. 9.2.3. Dane dotyczące najważniejszych działów gospodarki
175. 9.2.4. Zmiany struktury własnościowej zbioru największych polskich przedsiębiorstw
176. 9.3. Realizacja celów prywatyzacji
177. 9.3.1. Cele podstawowe
178. 9.3.2. Cele dodatkowe
179. 9.3.3. Cele ukryte
180. 9.4. Efekty i konsekwencje zmiany własnościowej w innych krajach postsocjalistycznych
181. 9.4.1. Realizacja celów podstawowych
182. 9.4.2. Realizacja celów dodatkowych
183. 9.4.3. Realizacja celów ukrytych
184. Bibliografia
185. Indeks nazwisk
186. *

Zobacz spis treści