Podstawy hydrogeologii stosowanej
| Odpowiedzialność: | red. nauk. Aleksandra Macioszczyk ; [aut. Grzegorz Barczyk et al.]. |
| Hasła: | Hydrogeologia Podręczniki akademickie |
| Adres wydawniczy: | Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. |
| Wydanie: | Wyd. 1, 3 dodr. |
| Opis fizyczny: | 570, [1] s. : mapy, rys., wykr. ; 24 cm. |
| Uwagi: | Bibliogr. s. 521-538, wykaz aktów prawnych s. 539-541. - Indeks. |
| Twórcy: | Barczyk, Grzegorz. Macioszczyk, Aleksandra. (1935- ). Red. |
| Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
- Wstęp
- 1. Wody podziemne w środowisku przyrodniczym (Grzegorz Barczyk)
- 1.1. Wprowadzenie
- 1.1. Hydrologiczny obieg wody w przyrodzie
- 1.2.1. Wiadomości wstępne
- 1.2.2. Występowanie wód w przyrodzie i czas ich wymiany
- 1.2.3. Schemat krążenia wody w przyrodzie
- Opady
- Retencja
- Spływ powierzchniowy
- Parowanie
- Odpływ podziemny
- Wody kondensacyjne
- 1.2.4. Bilans krążenia wody
- 1.3. Wody infiltrujące
- 1.3.1. Wody strefy aeracji
- Woda higroskopijna
- Woda błonkowata
- Woda kapilarna
- Woda zawieszona
- 1.3.2. Wody strefy saturacji
- Wody przypowierzchniowe
- Wody gruntowe
- Wody wgłębne
- Wody głębinowe
- 1.4. Wody podziemne o genezie niezwiązanej ze współczesnym obiegiem
- 1.4.1. Wody juwenilne
- 1.4.2. Wody reliktowe
- 1.4.3. Wody metamorficzne
- 2. Charakterystyka przestrzeni hydrogeologicznej (Włodzimierz Humnicki)
- 2.1. Wprowadzenie
- 2.2. Ośrodek i przestrzeń hydrogeologiczna
- 2.11. Porowatość
- 2.2.2. Porowatość efektywna
- 2.2.3. Szczelinowatość
- 2.2.4. Krasowatość
- 2.3. Właściwości ośrodka hydrogeologicznego
- 2.3.1. Wodochłonność
- 2.3.2. Odsączalność
- 2.3.3. Pojemność i odsączalność sprężysta
- 2.3.4. Przepuszczalność hydrauliczna
- 2.4. Występowanie wód podziemnych w ośrodku hydrogeologicznym
- 2.4.1. Wiadomości wstępne
- Warstwy przepuszczalne i wodonośne
- Warstwy o zwierciadle swobodnym i naporowym
- 2.4.2. Warunki występowania wód podziemnych w strukturach i środowiskach geologicznych
- Utwory polodowcowe i aluwialne
- Formy tektoniczne w utworach przed czwartorzędowych
- Strefy wybrzeży morskich
- 2.4.3. Wpływ litologii i warunków tektonicznych na krążenie wód podziemnych
- Przykłady regionalne z terenu Polski
- 3. Zasilanie i drenaż wód podziemnych (Włodzimierz Humnicki)
- 3.1. Zasilanie wód podziemnych
- 3.1.1. Infiltracja opadów atmosferycznych
- Uwagi ogólne i definicje
- Kondensacja pary wodnej w strefie aeracji
- Czynniki wpływające na infiltrację opadów atmosferycznych
- 3.1.2. Infiltracja wód powierzchniowych
- 3.1.3. Zasilanie z innych poziomów wodonośnych 78 3.2. Drenaż wód podziemnych
- 3.2.1. Źródła
- Pojęcia podstawowe
- Kryteria klasyfikacji źródeł
- Reżim źródeł
- 3.2.2. Drenaż przez cieki powierzchniowe
- 3.2.3. Parowanie terenowe i podziemne
- 3.2.4. Odpływ podziemny i metody jego oceny
- 3.3. System wodonośny
- 4. Przepływ wód podziemnych (Lwa Krogulec)
- 4.1. Filtracja
- 4.1.1. Filtracja, prędkość filtracji
- 4.1.2. Wysokość hydrauliczna
- 4.1.3. Spadek hydrauliczny
- 4.1.4. Parametry hydrogeologiczne
- Współczynnik filtracji
- Współczynnik przepuszczalności
- Podział skał ze względu na przepuszczalność
- Sposoby uśredniania parametrów na przykładzie współczynnika filtracji
- Przewodność warstw wodonośnej
- Pojemność wodna skat
- 4.2. Prawo Darc’yego
- 4.2.1. Henry Philibert Gaspard Darcy (1803-1858)
- 4.2.2. Zależności określone prawem Darcy`ego
- 4.2.3. Zakres stosowalności prawa Darcy`ego
- 4.3. Natężenie przepływu Q
- 4.4. Przesączanie, przesiąkanie
- 4.5. Siatka hydrodynamiczna
- 4.5.1. Hydroizohipsa
- 4.5.2. Linia prądu
- 4.5.3. Siatka hydrodynamiczna i jej elementy
- 4.6. Ruch wody podziemnej
- 6.1. Ruch ustalony
- 4.6.2. Ruch nieustalony
- 4.6.3. Równanie filtracji
- 5. Chemizm wód podziemnych (Dariusz Dobrzyński)
- 5.1. Budowa cząsteczki wody i jej skład izotopowy
- 5.2. Właściwości fizyczne i chemiczne wody
- 5.3. Woda jako rozpuszczalnik. Podstawy chemii fizycznej wód
- 5.3.1. Formy występowania substancji w wodach podziemnych
- 5.3.2. Aktywność. Siła jonowa roztworów wodnych
- 5.3.3. Prawo działania mas
- 5.3.4. Dysocjacja elektrolityczna wody
- 5.3.5. Iloczyn rozpuszczalności. Iloczyn aktywności form
- 5.4. Rozpuszczanie minerałów. Hydratacja. Hydroliza
- 5.5. Rozpuszczanie gazów
- 5.6. Tworzenie się związków kompleksowych i koloidów
- 5.7. Właściwości fizyczne, chemiczne i organoleptyczne wód podziemnych
- 5.7.1. Właściwości fizyczne
- Temperatura
- Przewodność elektrolityczna właściwa
- Radoczynność
- Gęstość i lepkość
- 5.7.2. Właściwości chemiczne
- Mineralizacja ogólna. Sucha pozostałość
- Odczyn wody (pH)
- Potencjał utleniająco-redukcyjny (Eh)
- Zasadowość i kwasowość
- Chemiczne i biochemiczne zapotrzebowanie na tlen
- Twardość
- Agresywność
- 5.7.3. Wybrane właściwości organoleptyczne
- Barwa
- Przezroczystość, mętność i zawiesiny
- Zapach
- 5.8. Skład chemiczny wód podziemnych
- 5.8.1. Charakterystyka wybranych gazów
- Tlen (O2)
- Dwutlenek węgla (CO2)
- Siarkowodór (H2S)
- 5.8.2. Główne i podrzędne składniki wód
- Wodorowęglany
- Siarczany
- Chlorki
- Sód
- Potas
- Magnez
- Wapń
- Nieorganiczne związki azotu (jony amonowe, azotyny, azotany)
- żelazo
- Krzem
- Substancja organiczna
- 5.8.3. Wybrane mikroskładniki
- Bor
- Fluor, brom, jod
- Arsen
- Miedź, cynk, kadm, rtęć, ołów
- Chrom, mangan, nikiel
- Glin
- Pierwiastki promieniotwórcze (rad, uran, tor)
- 5.9. Jakość wód podziemnych
- 5.9.1 Wprowadzenie
- 5.9.2. Jakość wód pitnych
- 5.9.3. Kryteria oceny wód leczniczych
- 6. Naturalne czynniki i procesy kształtujące skład chemiczny wód podziemnych (Dariusz Dobrzyński)
- 6.1. Wprowadzenie
- 6.2. Rola atmosfery w kształtowaniu chemizmu wód opadowych
- 6.3. Wpływ roślinności i ewapotranspiracji
- 6.4. Procesy zachodzące w glebie i strefie aeracji. Wietrzenie chemiczne. Rozpuszczanie
- 6.5. Procesy w strefie saturacji
- 6.5.1. Procesy sorpcyjne
- 6.5.2. Procesy membranowe
- 6.5.3. Przemiany promieniotwórcze
- 6.5.4. Wpływ procesów magmowych i metamorficznych
- 6.5.5. Mieszanie się wód podziemnych o różnym składzie chemicznym
- 6.6. Wpływ warunków hydrogeologicznych
- 7. Badania hydrogeologiczne i opracowanie ich wyników (Dorota Janica)
- 7.1. Wprowadzenie
- 7.2. Badania terenowe
- 7.2.1. Kartowanie hydrogeologiczne
- 7.2.2. Pobieranie próbek wód i skał
- Pobieranie próbek wód
- Pobieranie próbek skał
- 7.3. Badania laboratoryjne
- 7.3.1. Podstawowe badania laboratoryjne skał na potrzeby hydrogeologii
- Laboratoryjne wyznaczanie współczynnika filtracji
- Określanie współczynnika filtracji wzorami empirycznymi
- Oznaczanie wodochłonności. odsączalności, porowatości efektywnej
- Zadania składu mineralogicznego i chemicznego skał
- 7.3.2. Badania laboratoryjne wód
- Rodzaje analiz chemicznych wód podziemnych
- Metody badań chemizmu wód
- 7.4. Prace kameralne
- 7.4.1. Ocena i weryfikacja danych hydrogeologicznych
- 7.4.1 Bazy danych
- Bank HYDRO 209 Monitoringowa Baza Danych (MONBADA)
- Sieć .Stacjonarnych Obserwacji Wód Podziemnych w Polsce (SSOWP)
- Baza danych wód gruntowych. Baza danych przepływów gruntowych
- 7.4.3. Profile i przekroje hydrogeologiczne i hydrogeochemiczne
- Profile hydrogeologiczne i hydrogeochemiczne
- Przekroje hydrogeologiczne i hydrogeochemiczne
- 7.4.4. Metody przedstawiania parametrów hydrogeologicznych hydrogeochemicznych
- 7.4.5. Tłо i anomalie hydrogeochemiczne
- 8. Mapy hydrogeologiczne (Franciszek Knyszyński)
- 8.1. Wprowadzenie
- 8.2. Ceł sporządzania map hydrogeologicznych
- 8.3. Metodyka sporządzania map hydrogeologicznych
- 8.4. Skale map hydrogeologicznych
- 8.5. Tematyka map hydrogeologicznych
- 8.6. Seryjne mapy hydrogeologiczne Polski
- 9. Bilanse wodne (Franciszek Knyszyński)
- 9.1. Wprowadzenie
- 9.2. Składniki bilansu wodnego
- 9.3. Bilans wód podziemnych
- 9.3.1. Bilans hydrogeologiczny w warunkach umiarkowanej antropopresji
- 9.3.2. Bilans hydrogeologiczny w warunkach aktywnej antropopresji
- 9.4. Bilans wodno gospodarczy
- 10. Zasoby wód podziemnych (Franciszek Knyszyński)
- 10.1. Wprowadzenie
- 10.2. Zasoby statyczne
- 10.3. Zasoby dynamiczne
- 10.3.1. Charakterystyka zasobów dynamicznych
- 10.3.2. Bezpośrednie metody obliczania zasobów dynamicznych
- 10.3.3. Pośrednie metody szacowania zasobów dynamicznych
- Metoda infiltracyjna
- Metoda wahań zwierciadła wody podziemnej
- Metoda regresji zwierciadła wody
- Metody hydrologiczne
- 10.4. Zasoby dyspozycyjne
- 10.5. Zasoby eksploatacyjne
- 10.6. Zasoby sprężyste
- 10.7. Zasoby sztuczne wód podziemnych
- 10.8. Zasoby wzbudzone wód podziemnych
- 10.9. Dokumentowanie zasobów wód podziemnych
- 10.9.1. Wiadomości wstępne
- 10.9.2. Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby dyspozycyjne wód podziemnych
- 10.9.3. Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby eksploatacyjne ujęć wód podziemnych
- 10.9.4. Inne rodzaje dokumentacji hydrogeologicznych
- 11. Modelowanie hydrodynamiczne (Ewa Krogulec)
- 11.1. Definicja modelu
- 11.2. Budowa modelu
- 11.3. Dyskretyzacja obszaru
- 11.4. Schematyzacja warunków hydrogeologicznych
- 11.5. Metody modelowania numerycznego
- 11.6. Warunki brzegowe modeli numerycznych
- 11.7. Identyfikacja modelu
- 11.8. Weryfikacja modelu
- 11.9. Organizacja badań modelowych
- 11.10. Programy komputerowe
- 12. Modelowanie geochemiczne wód podziemnych (Dariusz Dobrzyński)
- 12.1. Wprowadzenie
- 12.2. Pojęcie modelu geochemicznego
- 12.2.1. Rodzaje modeli geochemicznych
- 12.2.2. Weryfikacja, prawidłowość i użyteczność modeli geochemicznych
- 12.3. Podstawowe pojęcia dotyczące termodynamiki i kinetyki procesów formujących skład chemiczny wód podziemnych
- 12.4. Dane wejściowe do modeli geochemicznych
- 12.5. Konstruowanie koncepcyjnych modeli geochemicznych. Modelowanie odwrotne a modelowanie wprost
- 12.6. Modelowanie specjacyjne i modelowanie rozpuszczalności
- 12.7. Modelowanie odwrotne bilansu masy
- 12.8. Modelowanie dróg reakcji
- 12.9. Modelowanie procesów sorpcyjnych
- 12.10. Modelowanie transportu reaktywnego
- 12.11. Modelowanie kinetyki reakcji
- 12.12. Wybrane programy komputerowe do modelowania geochemicznego wód podziemnych
- 13. Zastosowanie badań izotopowych w hydrogeologii (Paweł M. Leśniak)
- 13.1. Wprowadzenie
- 13.2. Izotopy trwale - podstawowe pojęcia
- 13.3. Wzorce w badaniach izotopowych
- 13.4. Efekty izotopowe tlenu i wodoru w cyklu hydrologicznym
- 13.4.1. Skład izotopowy wód obiegu meteorycznego
- 13.4.2. Hydrogram izotopowy
- 13.4.3. Wymiana izotopowa woda-skala
- 13.5. Obieg związków węgla w przyrodzie oraz frakcjonowanie izotopów węgla, tlenu i wodoru
- 13.5.1. Wody podziemne i biosfera
- 13.5.2. Metan w wodach podziemnych
- 13.5.3. Dwutlenek węgla i metan w wodach zanieczyszczonych antropogenicznie
- 13.6. Obieg związków siarki w przyrodzie oraz frakcjonowanie izotopów siarki i tlenu w siarczanach
- 13.6.1. Frakcjonowanie izotopów siarki uwagi ogólne
- 13.6.2. Skład izotopowy siarki jako wskaźnik zanieczyszczenia wód podziemnych siarczanami i siarczkami
- 13.7. Obieg związków azotu w przyrodzie oraz frakcjonowanie izotopów azotu i tlenu
- 13.7.1. Skład izotopowy głównych zbiorników azotu
- 13.7.2. Wpływ nawozów naturalnych i ścieków na skład izotopowy azotanów w wodach podziemnych
- 13.8. Izotopy trwałe chloru
- 13.8.1. Skład izotopowy chloru w wybranych środowiskach naturalnych
- 13.8.2. Izotopy chloru a zanieczyszczenia węglowodorami chlorowcopochodnymi
- 13.9. „Datowanie" wód podziemnych z wykorzystaniem radiogenicznych izotopów wodoru, węgla i chloru
- 13.9.1. „Datowanie" trytem
- 13.9.2. „Datowanie" radiowęglem
- 13.9.3. „Datowanie" chlorem-36
- 14. Ujęcia wód podziemnych (Józef Mikołajków)
- 14.1. Wprowadzenie
- 14.2. Typy ujęć wód podziemnych
- 14.2.1. Ujęcia źródeł
- 14.2.2. Ujęcia poziome
- 14.2.3. Ujęcia infiltracyjne
- 14.2.4. Studnie
- Studnie kopane
- Studnie wiercone
- 14.3. Obniżenie zwierciadła wody, lej depresji
- 14.4. Podstawy projektowania i wykonywania studni wierconych
- 14.4.1. Podstawa prawna (stan na 01.10.2005)
- Projekt prac geologicznych
- Dokumentacja hydrogeologiczna ujęcia wód podziemnych
- 14.4.2. Podstawowe zasady projektowania studni wierconych
- 14.5. Filtry studzienne
- 14.5.1. Dobór filtru
- 14.5.2. Obsypka filtracyjna
- 14.5.3. Wymiary filtru
- Długość części rolniczej filtru
- Średnica filtru
- 14.5.4. Dopuszczalna wydajność studni
- Dopuszczalna prędkość wlotowa
- Dopuszczalna prędkość przepływu wody przez otwory filtru
- Maksymalna depresja wytwarzana podczas eksploatacji studni
- Sposób umieszczenia pompy w studni wierconej
- 14.6. Zasięg leja depresji
- 14.7. Przygotowanie studni do eksploatacji
- 14.7.1. Pompowanie oczyszczające (usprawniające)
- 14.7.2. Pompowanie badawcze
- 14.7.3. Pobór próbek wody
- 14.8. Ujęcia wielootworowe
- 15. Dopływ wody do studni (Józef Mikołajków)
- 15.1. Wprowadzenie
- 15.1.1. Schematyzacja warunków dopływu wody do studni
- 15.1.2. Wyznaczanie parametrów hydrogeologicznych na podstawie pompowań badawczych
- 15.2. Dopływ ustalony do studni
- 15.2.1. Równanie dopływu ustalonego do studni zupełnej (równanie Dupuita)
- 15.2.2. Dopływ do studni niezupełnej
- Poprawka na niezupełność studni (poprawka Forchheimera)
- Miąższość strefy aktywnego dopływu wody do studni
- 15.2.3. Współdziałanie studzien
- 15.2.4. Dopływ do studni w pobliżu granic hydrogeologicznych
- 15.2.5. Dopływ do studni w skalach szczelinowych
- 15.3. Interpretacja wyników pompowań badawczych w warunkach dopływu ustalonego
- 15.4. Dopływ nieustalony do studni
- 15.4.1. Warstwa wodonośna o zwierciadle napiętym
- 15.4.2. Warstwa wodonośna zasilana z przesiąkania przez utwory słabo przepuszczalne
- 15.4.3. Dopływ z uwzględnieniem opóźnionego odsączania
- 15.5. Interpretacja wyników pompowań badawczych w warunkach dopływu nieustalonego
- 15.5.1. Metoda krzywych wzorcowych
- 15.5.2. Metoda przybliżenia logarytmicznego Theisa-Jacoba
- 15.6. Efekt przyścienny, ocena sprawności studni
- 16. Zagrożenia zasobów wód podziemnych. Rodzaje zanieczyszczeń (Aleksandra Macioszczyk, Józef Mikołajków)
- 16.1. Wprowadzenie
- 16.2. Zubożenie zasobów wód podziemnych
- 16.2.1. Wiadomości wstępne
- 16.2.2. Eksploatacja wód na potrzeby ludności i rolnictwa
- 16.2.3. Odwodnienia górnicze
- 16.3. Zagrożenia jakości wód podziemnych
- 16.3.1. Przyczyny pogorszenia jakości wody
- Stosowane pojęcia
- Przyczyny pogarszania jakości wód podziemnych
- Wskaźniki zanieczyszczeń
- 16.3.2. Ogniska zanieczyszczeń
- 16.3.3. Zanieczyszczenia geogeniczne
- 16.3.4. Zanieczyszczenia antropogeniczne
- 16.3.5. Wtórne zanieczyszczenia wód
- 17. Transport zanieczyszczeń w wodach podziemnych (Jerzy J. Małecki)
- 17.1. Wprowadzenie
- 17.2. Przenoszenie dyfuzyjne
- 17.3. Przenoszenie adwekcyjne
- 17.4. Dyspersja
- 17.5. Opóźnienie przenoszenia zanieczyszczeń w wyniku procesów sorpcyjnych
- 17.6. Rozpad i biodegradacja zanieczyszczeń
- 17.7. Programy do modelowania transportu zanieczyszczeń w wodach podziemnych
- 17.7.1. Program MT3D i jego modyfikacje
- 17.7.2. Program PHREEOC
- 18. Ochrona wód podziemnych (Józef Mikołajków, rozdz. 18.1, 18.3. Ewa Krogulec, 18.4, 18.5)
- 18.1. Wiadomości wstępne
- 18.2. Ochrona ujęć wód podziemnych
- 18.2.1. Ustanawianie i wyznaczanie stref ochronnych ujęć
- Teren ochrony bezpośredniej
- Teren ochrony pośredniej
- 18.2.2. Przykłady metod wyznaczania strefy ochrony pośredniej
- Metody modelowe
- Metoda superpozycji
- Metoda Wysslinga
- 18.3. Ochrona zbiorników wód podziemnych
- 18.4. Podatność wód podziemnych na zanieczyszczenia
- 18.4.1. Wiadomości wstępne
- 18.4.2. Przykładowe metody oceny podatności
- Metoda DRASTIC
- Metoda DIVERSITY
- Czas przesączania jako kryterium oceny podatności
- 18.4.3. Mapy podatności
- 18.5. Wody podziemne w raportach oddziaływania na środowisko
- 19. Monitoring wód podziemnych (Aleksandra Macioszczyk)
- 19.1. Ogólne założenia i cele monitoringu wód podziemnych
- 19.2. Punkty badawcze i organizacja sieci monitoringu wód podziemnych
- 19.3. Rodzaje monitoringu wód podziemnych
- 19.3.1. Wiadomości wstępne
- 19.3.2. Monitoringi regionalne
- 19.3.3. Monitoring obszarów chronionych
- 19.3.4. Monitoring w obszarach przygranicznych
- 19.3.5. Monitoring osłonowy ujęć wód podziemnych
- 19.3.6. Monitoring osłonowy wokół ognisk zanieczyszczeń
- 19.4. Projektowanie i działanie sieci monitoringowych oraz raporty z badań
- 19.4.1. Programy badań monitoringowych
- 19.4.2. Interpretacja wyników badań monitoringowych
- Wiadomości wstępne
- Oceny ilościowe wód podziemnych
- Ocena stanu chemicznego wód podziemnych
- Łączna ocena stanu wód podziemnych
- 19.4.3. Raporty dotyczące przeprowadzenia badań monitoringowych
- 20. Uwarunkowania prawne zarządzania zasobami wód podziemnych(Andrzej Sadurski)
- 20.1. Podstawowe akty prawne
- 20.2. Zasady ochrony wód
- 20.3. Strefy i obszary ochronne
- 20.4. Zarządzanie zasobami wodnymi
- 20.5. Instrumenty zarządzania zasobami wodnymi
- Plany gospodarki wodnej
- Pozwolenia wodno prawne
- Opłaty i należności w gospodarce wodnej
- Kataster wodny
- Kontrola gospodarowania wodami
- 20.6. Państwowa służba hydrogeologiczna
- 20.7. Inne zadania administracji
- 20.7.1. Projekty badań geologicznych i dokumentacje hydrogeologiczne
- 20.7.2. Informacja hydrogeologiczna
- 20.7.3. Spółka wodna
- Literatura
- Podstawowe akty prawne, dyrektywy, rozporządzenia, wytyczne, ustawy
- Objaśnienia zbiorcze do rysunków
- Wykaz oznaczeń do podręcznika
- Indeks (opracowała Anna Binder)
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)