Miejska Biblioteka

Historia bezpieczeństwa wewnętrznego w Polsce : zarys dziejów instytucji i służb w latach 1764-1990

Autor: Misiuk, Andrzej

W prezentowanej książce autor przedstawił na tle wydarzeń politycznych i społeczno-ekonomicznych dzieje ustrojowe instytucji bezpieczeństwa wewnętrznego w Polsce w okresie od połowy XVIII wieku do 1989 r. Swoją narrację rozpoczął od momentu próby tworzenia w Polsce zrębów nowoczesnego państwa w II połowie XVIII w. na podstawie doświadczeń oraz idei Oświecenia. To wówczas po raz pierwszy udało

się uruchomić administrację rządową na poziomie centralnym, włącznie z resortem spraw wewnętrznych, zarządzającym problematyką bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. Okres ponad stuletniej niewoli to czas implementacji rozwiązań ustrojowych z państw zaborczych. Dość często instytucje bezpieczeństwa tych państw prowadziły działalność antypolską. Z kolei krótki, dwudziestoletni okres niepodległości w okresie międzywojnia to czas tworzenia w trudnych warunkach instytucji i formacji zajmujących się ochroną bezpieczeństwa państwa i obywateli, które uzyskały akceptację społeczną oraz dużą wiarygodność na arenie międzynarodowej. Ten potencjał został zniweczony w czasie II wojny światowej. Funkcjonariuszy, pracowników policji, KOP, Straży Granicznej czekał tragiczny los. Epilogiem tej narracji jest próba tworzenia na ziemiach polskich obcego modelu ustrojowo-politycznego, opartego na przemocy i braku demokracji. Podobnie jak w innych krajach tej części Europy podporą władzy komunistycznej były wzorowane na modłę radziecką instytucje bezpieczeństwa. Kolejne, bardziej współczesne modele systemowe bezpieczeństwa po 1989 r. to już temat na następną książkę.

Zobacz pełny opis

---

1. Wstęp
2. Rozdział 1. Początki nowoczesnego państwa. Czasy stanisławowskie (1764–1795)
3. 1.1. Próby reform administracji publicznej u schyłku Rzeczypospolitej szlacheckiej w II połowie XVIII w.
4. 1.2. Reformy Sejmu Czteroletniego. Konstytucja 3 maja 1791 r.
5. 1.3. Upadek Rzeczpospolitej
6. Rozdział 2. Dzieje porozbiorowe (1795–1918)
7. 2.1. Systemy administracyjne na ziemiach polskich wcielonych do państw zaborczych po 1795 r.
8. 2.1.1. Zabór pruski
9. 2.1.2. Zabór rosyjski
10. 2.1.3. Zabór austriacki
11. 2.2. Księstwo Warszawskie (1807–1815)
12. 2.2.1. Ustrój administracyjny państwa
13. 2.2.2. Administracja spraw wewnętrznych i policji
14. 2.3. Królestwo Polskie (1815–1915)
15. 2.3.1. Ustrój administracyjny państwa
16. 2.3.2. Centralna administracja spraw wewnętrznych
17. 2.3.3. Terenowa administracja spraw wewnętrznych
18. 2.3.4. Służby policyjne w Królestwie Polskim w latach 1815–1830
19. 2.3.5. Ochrona porządku publicznego w czasie powstań listopadowego (1830–1831) i styczniowego (1863–1864)
20. 2.3.6. Carskie organy policyjne na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim w latach 1831–1915 2.4. Wolne Miasto Kraków
21. 2.4.1. Ustrój administracyjny państwa
22. 2.4.2. Organizacja i działalność służb policyjnych
23. 2.5. Zabór pruski (1807–1918). Wielkie Księstwo Poznańskie
24. 2.5.1. Ustrój administracyjny
25. 2.5.2. Organizacja i działalność służb policyjnych
26. 2.6. Autonomia Galicji
27. 2.6.1. Miejsce Galicji w systemie administracyjnym monarchii austriackiej
28. 2.6.2. Rządowa administracja terytorialna
29. 2.6.3. Władze krajowe
30. 2.6.4. Ochrona porządku i bezpieczeństwa publicznego w zaborze austriackim
31. 2.7. Służby pożarnicze pod zaborami
32. 2.8. Ochrona granic pod zaborami
33. 2.9. Ziemie polskie w czasie I wojny światowej (1914–1918)
34. 2.9.1. Organizacja administracji na terenach okupowanych przez wojska państw centralnych
35. 2.9.2. Tworzenie polskich instytucji władzy administracyjnej na terenie Królestwa Polskiego
36. 2.9.3. Polskie organizacje bezpieczeństwa i porządku publicznego w okresie I wojny światowej
37. Rozdział 3. Druga Rzeczpospolita
38. 3.1. Ustrój administracji publicznej państwa
39. 3.2. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
40. 3.3. Organizacja terenowej administracji spraw wewnętrznych
41. 3.3.1. Działalność i organizacja przejściowych form administracji publicznej
42. 3.3.2. Po unifikacji
43. 3.4. Formacje ochrony granic
44. 3.5. Instytucje policyjne
45. 3.5.1 Unifikacja służb policyjnych w II RP (1918–1922)
46. 3.5.2. Powstanie i rozwój organizacyjny Policji Państwowej
47. 3.5.3. Rola i miejsce Policji Państwowej w systemie polityczno-prawnym Polski (1919–1939)
48. 3.6. Ochrona przeciwpożarowa
49. Rozdział 4. Druga wojna światowa (1939–1945)
50. 4.1. Na emigracji
51. 4.2. Państwo podziemne
52. 4.2.1. Państwowy Korpus Bezpieczeństwa
53. 4.3. W służbie okupanta. Polska Policja w Generalnym Gubernatorstwie w czasie II wojny światowej
54. 4.3.1. Organizacja Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa
55. 4.3.2. Polska policja kryminalna
56. 4.3.3. Udział policji granatowej w ruchu oporu
57. Rozdział 5. Polska Ludowa (1944–1989)
58. 5.1. Kształtowanie się modelu bezpieczeństwa wewnętrznego państwa
59. 5.2. Milicja Obywatelska
60. 5.2.1. Po październiku 1956 r.
61. 5.3. Organy bezpieczeństwa publicznego
62. 5.4. Wojska Wewnętrzne
63. 5.4.1. Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego
64. 5.4.2. Wojska Ochrony Pogranicza
65. 5.5. Służba Więzienna
66. 5.6. Państwowa Straż Pożarna
67. 5.7. Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej
68. Zakończenie
69. Literatura uzupełniająca
70. Spis rysunków i tabel
71. *

Zobacz spis treści