Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej
WSTĘPStudiowanie pedagogiki specjalnej przez każdego pedagoga wydaje się konieczne zarówno ze względów naukowych, jak i społecznych. Poznawanie bowiem przyczyn, objawów i skutków nieprzystosowania społecznego bądź niepełnosprawności - czy to analizatorów zmysłowych i centralnego układu nerwowego, czy też narządów ruchu, a także trudności w uczeniu się bądź w przystosowaniu społecznym -
pozwala lepiej rozumieć uwarunkowania nieprawidłowego funkcjonowania organizmu i adaptacji psychospołecznej człowieka. Tym samym wiadomo, jak można zapobiegać odchyleniom od normy w jego funkcjonowaniu i rozwoju. Poznając zaś skutki uszkodzeń, deficytów i chorób, jakie dotykają niepełnosprawnych ludzi, poruszamy się w sytuacji jak gdyby eksperymentu naturalnego, który pozwala poznać i ocenić znaczenie mechanizmów uszkodzonych w funkcjonowaniu pełnosprawnej osoby oraz zdolności kompensacyjne i adaptacyjne człowieka.Poznawanie potrzeb i dynamizmu rozwojowego osób niepełnosprawnych i niedostosowanych społecznie leży u podstaw ich rehabilitacji i resocjalizacji.Pedagogika specjalna bada rzeczywistość wychowawczą w aspektach: etiologii, profilaktyki, fenomenologii i terapii. Z tych właśnie względów jest nauką kompleksową, o czym będzie mowa w rozdziale pierwszym książki. Ma charakter opisowy tam, gdzie na podstawie obserwacji, doświadczenia i praktyki pedagogicznej analizuje zjawiska występujące w toku nauczania i wychowania "dzieci specjalnych"; opisuje nie tylko objawy ich upośledzenia, ale także uzdolnienia i osiągnięcia oraz specyfikę przystosowania się do życia mimo inwalidztwa - a więc "sprawnych inaczej". Jest nauką teoretyczną, gdyż uogólnia doświadczenia w postaci pojęć, dążąc do wypracowania teorii wyjaśniającej prawidłowości procesu kształcenia dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych i ludzi dorosłych odchylonych od normy psychofizycznej wskutek choroby czy kalectwa nabytego w toku życia. Pedagogika specjalna oprócz funkcji praktycznej, opisowej i teoretycznej spełnia funkcje normatywne. Opracowuje mianowicie cele i zasady wychowania i nauczania specjalnego, określa, jakim warunkom powinien odpowiadać nauczyciel bądź wychowawca szkoły specjalnej, ustala, jakie formy organizacyjne i koncepcyjno-metodyczne są najskuteczniejszą i najbardziej pożądaną drogą rehabilitacji niepełnosprawnych w jakikolwiek sposób.
Zobacz pełny opis| Odpowiedzialność: | Zofia Sękowska. |
| Hasła: | Pedagogika specjalna Podręczniki akademickie |
| Adres wydawniczy: | Warszawa : Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, 2001. |
| Wydanie: | Wyd. 2. |
| Opis fizyczny: | 418 s. ; 24 cm. |
| Uwagi: | Bibliogr. |
| Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
- Od wydawcy
- Wstęp
- Rozdział I. EWOLUCJA TEORII I PRAKTYKI PEDAGOGIKI SPECJALNEJ
- 1. Uwagi terminologiczne
- 2. Aspekty historyczne pedagogiki specjalnej
- 3. Ewolucja pedagogiki specjalnej
- 4. Interdyscyplinarne aspekty pedagogiki specjalnej
- 5. Pedagogika specjalna w aspekcie edukacyjnym
- 6. Trendy rozwojowe we współczesnej pedagogice specjalnej
- Przedmiot zainteresowań i zakres pedagogiki specjalnej
- Systemy kształcenia specjalnego
- 7. Kształcenie specjalne w polskim systemie edukacyjnym
- Rozwój praktyki i teorii pedagogiki specjalnej w Polsce
- Założenia współczesnego systemu kształcenia specjalnego w Polsce
- Kształcenie pedagogów specjalnych dla systemu integracyjnego
- 8. Podstawy prawne funkcjonowania systemu kształcenia specjalnego w Polsce (Wiesława Szczepaniak-Maleszka)
- Rozdział II. RESOCJALIZACJA MŁODZIEŻY NIEDOSTOSOWANEJ SPOŁECZNIE
- 1. Pojęcie resocjalizacji
- 2. Aspekt historyczny resocjalizacji nieletnich
- 3. Wykolejenie społeczne
- 4. Objawy wykolejenia społecznego młodzieży
- 5. Przyczyny przestępczości
- 6. Przestępczość nieletnich i formy jej zwalczania
- 7. Cele i zasady wychowania resocjalizującego
- 8. Resocjalizacja w środowisku otwartym
- 9. Resocjalizacja w zakładach poprawczych
- 10. Resocjalizacja nieletnich w zakładach wychowawczych
- 11. Współczesne trendy w pedagogice resocjalizacyjnej
- 12. System opieki nad dziećmi i młodzieżą niedostosowaną społecznie
- Rozdział III. REHABILITACJA DZIECI NIEWIDOMYCH I SŁABOWIDZĄCYCH
- 1. Budowa, funkcjonowanie i znaczenie narządu wzroku
- 2. Dysfunkcje narządu wzroku
- 3. Osoby niewidome i słabowidzące
- 4. Stopień inwalidztwa wzroku a możliwości rehabilitacji pedagogicznej
- 5. Przyczyny inwalidztwa wzroku
- 6. Ewolucja sytuacji społecznej i kształcenia niewidomych
- 7. Wpływ braku wzroku na rozwój psychiczny dziecka
- 8. Przegląd badań nad dziećmi słabowidzącymi
- 9. Rehabilitacja pedagogiczna dzieci niewidomych i słabowidzących
- 10. Stres i frustracja w życiu dziecka z inwalidztwem wzroku
- 11. Elementy specjalne kształcenia niewidomych i słabowidzących
- Pismo punktowe L. Braille‘a
- Zasada poglądowości w nauczaniu niewidomych
- Wskazówki metodyczne
- Ćwiczenia kompensacyjne, korekcyjne i orientacyjne w kształceniu niewidomych
- 12. Uwarunkowania efektywności rehabilitacji uczniów niewidomych
- 13. Uwarunkowania efektywności rehabilitacji uczniów słabowidzących
- 14. Problemy integracyjnego kształcenia uczniów niewidomych i słabowidzących
- 15. Rehabilitacja zawodowa niewidomych i słabowidzących
- Rozdział IV. REHABILITACJA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH I SŁABOSŁYSZĄCYCH
- 1. Pojęcie głuchoty
- 2. Głuchota a rozwój psychiczny dziecka
- 3. Specyfika procesów poznawczych u dziecka z uszkodzonym słuchem
- 4. Specyficzne warunki kształtowania mowy dzieci nieslyszących
- 5. Problematyka nauczania i wychowania dzieci niesłyszących
- 6. Rozwój szkolnictwa dla dzieci niesłyszących
- 7. Wychowanie dzieci niesłyszących w wieku przedszkolnym
- 8. Metody nauczania mowy dzieci niesłyszących
- 9. Współczesne tendencje w rehabilitacji dzieci niesłyszących i
- słabostyszących
- 10. System fonogestów jako klucz do rozumienia mowy oralnej i tekstu przez
- dzieci niesłyszące
- 11. Perspektywy rehabilitacji niesłyszących
- Rozdział V. REHABILITACJA DZIECI UPOŚLEDZONYCH UMYSŁOWO
- 1. Definicja upośledzenia umysłowego
- 2. Profilaktyka w zakresie upośledzenia umysłowego
- 3. Z badań nad osobowością dzieci upośledzonych umysłowo
- 4. Opieka wychowawcza nad dziećmi upośledzonymi umysłowo
- 5. Realizacja zadań szkoły specjalnej
- 6. Kwalifikacja uczniów do szkół specjalnych
- 7. Cele wychowania i nauczania upośledzonych umysłowo
- 8. Nauczanie początkowe w kształceniu specjalnym uczniów upośledzonych
- umysłowo
- 9. Nauczanie całościowe (globalne) przez stosowanie metody ośrodków pracy
- 10. Realizacja metody ośrodków pracy
- Zajęcia wstępne
- Obserwacja
- Kojarzenie
- Ekspresja
- 11. Formy ekspresji stosowane w metodzie ośrodków pracy
- Ćwiczenia fizyczne jako forma ekspresji
- Czytanie i pisanie
- 12. Zastosowanie metod warunkowania instrumentalnego w kształceniu dzieci
- upośledzonych umysłowo
- 13. Współdziałanie warunkowania instrumentalnego z metodą nauczania globalnego w szkołach specjalnych
- 14 Nauczanie problemowe w szkolnictwie dla upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim
- 15 Funkcje nauczania problemowego w rozwijaniu myślenia uczniów upośledzonych umysłowo
- 16 Uwagi dotyczące rehabilitacji zawodowej uczniów upośledzonych umysłowo
- Rozdział VI. TERAPIA WYCHOWAWCZA DZIECI HOSPITALIZOWANYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH RUCHOWO
- 1. Ograniczenie zaspokajania potrzeb przez choroby i dysfunkcje sprawności fizycznej
- 2. Pojęcie stresu i jego związek z chorobą
- 3. Wpływ choroby i niepełnosprawności ruchowej na stan psychiczny dziecka
- 4. Mózgowe porażenie dziecięce jako rodzaj niepełnosprawności
- Objawy, rodzaje, terapia
- Epidemiologia mózgowego porażenia dziecięcego
- 5. Choroba reumatyczna jako problem medyczno-pedagogiczny
- 6. Cele i formy terapii wychowawczej
- 7. Nauczanie dzieci w szkole szpitalnej
- Rozdział VII. KOREKCJA FRAGMENTARYCZNYCH DEFICYTÓW ROZWOJOWYCH UTRUDNIAJĄCYCH DZIECIOM UCZENIE SIĘ
- 1. Zjawisko fragmentarycznych deficytów rozwojowych
- 2. Przyczyny trudności i niepowodzeń szkolnych
- 3. Nieharmonijny rozwój uczniów przyczyną trudności w uczeniu się
- 4. Opóźnienie rozwoju funkcji słuchowych jako przyczyna trudności w nauce czytania i pisania
- 5. Dysfunkcje myślenia jako przyczyna niepowodzeń w nauce
- 6. Zaburzenia lateralizacji jako przyczyna trudności w uczeniu się
- 7. Zaburzenia mowy a trudności w uczeniu się
- 8. Wpływ zaburzeń emocjonalnych na powstawanie niepowodzeń szkolnych
- 9. Opóźnienie rozwoju ruchowego a trudności w nauce
- 10. Organizowanie w Polsce pomocy dzieciom z trudnościami w czytaniu i pisaniu
- 11. Terapia zaburzeń percepcyjno-motorycznych w innych krajach
- 12. Zasady pracy korekcyjno-wyrównawczej z dziećmi
- 13. Zasady działań korekcyjnych
- 14. Zadania nauczyciela prowadzącego pracę korekcyjno-wyrównawczą
- Rozdział VIII. POMOC LOGOPEDYCZNA W PROCESIE REHABILITACJI
- 1. Koncepcja logopedii i jej specjalizacje zawodowe
- 2. Rozwój logopedii w Polsce
- 3. Opieka logopedyczna w Polsce
- 4. Rozwój mowy - przyczyny jej zaburzeń
- 5. Proces rehabilitacji logopedycznej
- 6. Funkcje pomocy logopedycznej dzieciom upośledzonym umysłowo
- 7. Metody pracy logopedycznej
- Ćwiczenia stosowane na etapie przygotowawczym do opanowania prawidłowej mowy
- Metody wywoływania dźwięków
- Utrwalanie dźwięków
- 8. Ogólne zasady metodyczne
- 9. Efekty rehabilitacji mowy
- 10. Rehabilitacja logopedyczna dzieci z uszkodzonym słuchem
- Rozdział IX. KSZTAŁCENIE SPECJALNE DZIECI WYBITNIE ZDOLNYCH
- 1. Cechy wyróżniające uczniów zdolnych
- 2. Problem kształcenia uczniów zdolnych w Polsce
- 3. Wybrane formy pracy z uczniami zdolnymi w Europie
- ANEKSY
- 1. Szkolnictwo specjalne w Polsce w latach 1980-1995 (Rocznik Statystyczny GUS 1995)
- 2. Szkolnictwo specjalne w Polsce w roku szkolnym 1994/95 według rodzaju niepełnosprawności uczniów (Rocznik Statystyczny GUS 1995)
- 3. Zarządzenie nr 9 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 czerwca 1996 r. w sprawie ramowych planów nauczania w publicznych specjalnych szkołach podstawowych oraz zasadniczych i średnich zawodowych
- 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 1997 r. w sprawie zasad organizowania zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim
- 5. Deklaracja Praw Dziecka uchwalona jednomyślnie przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 20 listopada 1959 roku
- 6. Deklaracja Praw Osób Upośledzonych Umysłowo. Rezolucja 2856 (XXVI) przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 20 grudnia 1971 roku
- 7. Deklaracja Praw Osób Niepełnosprawnych. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 9 grudnia 1975 roku
- 8. Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 20 listopada 1989 roku
- 9. Ustawa z dnia 21 września 1990 roku o Ratyfikacji Konwencji o Prawach Dziecka, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 20 listopada 1989 roku
- 10. Podstawowe Zasady Dotyczące Wyrównania Możliwości Rozwojowych Osób Niepełnosprawnych, przyjęte przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 20 grudnia 1993 roku
- BIBLIOGRAFIA *
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)