Miejska Biblioteka

Prawo instytucjonalne Unii Europejskiej

Autor: Kenig-Witkowska, Maria Magdalena.

Podręcznik ,,Prawo instytucjonalne Unii Europejskiej" prezentuje najważniejsze zagadnienia dotyczące funkcjonowania Unii Europejskiej i jej systemu prawnego, a w tym m.in.: historię Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej, strukturę instytucjonalną UE, źródła prawa UE i ich stosowanie na płaszczyźnie krajowej, rodzaje postępowań przed Trybunałem Sprawiedliwości UE.

---

1. Wykaz skrótów
2. Wykaz literatury
3. Przedmowa
4. Rozdział I. Zagadnienia wprowadzające
5. 1. Prawo Unii Europejskiej jako akademicka dyscyplina prawa
6. I. Rozwój autonomicznej dyscypliny prawa Unii Europejskiej
7. II. Metody i narzędzia badawcze prawa Unii Europejskiej
8. 2. Historia procesu integracji europejskiej
9. I. Rada Europy
10. II. Powstanie i ewolucja Wspólnot Europejskich
11. 1. Europejska Wspólnota Węgla i Stali
12. 2. Europejska Wspólnota Gospodarcza
13. 3. Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom)
14. 4. Traktaty o połączeniu instytucji trzech Wspólnot Europejskich
15. 5. Jednolity Akt Europejski
16. 6. Traktaty o Unii Europejskiej (Traktat z Maastricht, Traktat z Amsterdamu oraz Traktat z Nicei)
17. 7. Konwent Europejski i Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy
18. 8. Traktat zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską oraz Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Traktat z Lizbony)
19. 9. Charakter relacji między Traktatami o Unii Europejskiej i funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej oraz Kartą Praw
20. Podstawowych Unii Europejskiej
21. 3. Charakter prawny Unii Europejskiej
22. I. Unia Europejska jako organizacja międzynarodowa
23. II. Metoda wspólnotowa
24. 4. Prawo Unii Europejskiej a prawo międzynarodowe
25. 5. Cele Unii Europejskiej
26. 6. Członkostwo w Unii Europejskiej
27. I. Nabycie członkostwa w Unii Europejskiej
28. II. Zawieszenie praw członkowskich w Unii Europejskiej
29. II. Ustanie członkostwa
30. 7. Stowarzyszenie z Unią Europejską
31. I. Stowarzyszenia traktatowe
32. II. Stowarzyszenia konstytucyjne
33. 8. Obywatelstwo Unii Europejskiej
34. I. Charakter prawny obywatelstwa Unii Europejskiej
35. II. Prawa obywateli Unii Europejskiej
36. Rozdział II. System instytucjonalny Unii Europejskiej
37. 9. System instytucjonalny Unii Europejskiej
38. 10. Rada Europejska
39. I. Ewolucja Rady Europejskiej
40. II. Skład i organizacja
41. III. Funkcje
42. IV. Podejmowanie decyzji
43. 11. Parlament Europejski
44. I. Skład
45. II. Organizacja wewnętrzna Parlamentu Europejskiego
46. III. Funkcje Parlamentu Europejskiego
47. 12. Rada
48. I. Skład i organizacja
49. II. Zadania i kompetencje
50. III. Podejmowanie decyzji
51. 1. Uwagi ogólne
52. 2. Głosowanie większością kwalifikowaną
53. 3. Wymóg jednomyślności w Radzie
54. 4. Kompromis luksemburski i kompromis z Ioanniny
55. 5. Podejmowanie decyzji zwykłą większością głosów
56. 13. Komisja
57. I. Skład i organizacja
58. II. Kompetencje Komisji
59. III. Podejmowanie decyzji
60. 14. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
61. I. Skład
62. II. Właściwość Trybunału Sprawiedliwości i Sądu
63. III. Procedura orzekania
64. 15. Trybunał Obrachunkowy
65. I. Skład i organizacja
66. II. Zadania i kompetencje
67. III. Sposób działania
68. 16. Organy doradcze Unii Europejskiej
69. I. Komitet Ekonomiczno-Społeczny
70. 1. Skład i organizacja
71. 2. Zadania i sposób działania
72. II. Komitet Regionów
73. 1. Skład i organizacja
74. 2. Zadania i sposób działania
75. 17. Instytucje finansowe
76. I. Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków Centralnych
77. II. Europejski Bank Inwestycyjny
78. 18. Równowaga instytucjonalna
79. Rozdział III. Źródła prawa Unii Europejskiej
80. 19. Zagadnienia wprowadzające
81. I. Uwagi ogólne
82. II. Pojęcie "źródła prawa Unii Europejskiej"
83. III. Acquis Unii Europejskiej
84. IV. Katalog i klasyfikacja źródeł prawa Unii Europejskiej
85. V. Problematyka hierarchii źródeł prawa w systemie prawnym Unii Europejskiej
86. ? 20. Prawo pierwotne
87. I. Uwagi ogólne
88. II. Traktaty założycielskie Unii Europejskiej oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej
89. 1. Wykaz traktatów założycielskich oraz traktatów modyfikujących
90. 2. Zakres przedmiotowy traktatów założycielskich
91. III. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej
92. 1. Uwagi wprowadzające
93. 2. Zakres przedmiotowy Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej
94. 3. Zakres zastosowania Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej do instytucji UE
95. 4. Zakres zastosowania Karty Praw Podstawowych do państw członkowskich
96. IV. Ogólne zasady prawa
97. V. Prawo zwyczajowe
98. 21. Prawo międzynarodowe publiczne jako źródło prawa Unii Europejskiej
99. I. Uwagi ogólne
100. II. Ius contrahendi Unii Europejskiej
101. III. Rodzaje umów zawieranych przez Unię Europejską oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej
102. IV. Inne umowy międzynarodowe będące źródłem prawa Unii Europejskiej
103. 22. Prawo pochodne Unii Europejskiej
104. I. Uwagi ogólne
105. II. Akty prawne tworzone w ramach Unii Europejskiej oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej
106. 1. Katalog wiążących aktów prawa pochodnego - art. 288 TfUE
107. 2. Rozporządzenia
108. 3. Dyrektywy
109. 4. Decyzje
110. III. Instrumenty Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
111. 1. Katalog aktów tworzonych w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
112. 2. Charakter prawny aktów Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
113. 3. Ogólne wytyczne
114. 4. Decyzje
115. IV. Akty prawa pochodnego w dotychczasowym III filarze Unii Europejskiej
116. 1. Uwagi wprowadzające
117. 2. Okres przejściowy przewidziany w Protokole Nr 36 do traktatów założycielskich
118. 3. Decyzje ramowe
119. ? 23. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
120. 24. Niewiążące akty prawa pochodnego
121. 25. Akty prawa wewnętrznego
122. Rozdział IV. Tworzenie prawa Unii Europejskiej
123. 26. Uwagi wprowadzające
124. 27. Kompetencje Unii Europejskiej
125. I. Zasada kompetencji powierzonych
126. II. Katalog kompetencji przyznanych Unii Europejskiej
127. III. Kompetencje dorozumiane - art. 352 TfUE oraz art. 203 TEWEA
128. 28. Tworzenie prawa pierwotnego
129. I. Tworzenie i modyfikacja traktatów założycielskich
130. 1. Uwagi wprowadzające
131. 2. Zmiany traktatów założycielskich w trybie art. 48 TUE
132. 3. Zmiany traktatów założycielskich za pośrednictwem traktatów akcesyjnych
133. 4. Zmiany na podstawie procedur kładki
134. II. Zawieranie traktatów akcesyjnych
135. 29. Procedury zawierania umów międzynarodowych przez Unię Europejską
136. I. Uwagi wprowadzające
137. II. Procedura zawierania umów międzynarodowych przez Unię Europejską
138. III. Procedura zawierania umów międzynarodowych przez Europejską Wspólnotę Energii Atomowej
139. IV. Publikacja i wejście w życie umów międzynarodowych zawieranych przez Unię Europejską i Euratom
140. 30. Procedury tworzenia wiążących aktów prawa pochodnego Unii Europejskiej
141. I. Uwagi wprowadzające
142. II. Inicjatywa legislacyjna
143. III. Wybór podstawy prawnej oraz rodzaju aktu prawnego
144. IV. Zasady techniki prawodawczej oraz budowa aktu prawnego
145. V. Procedury legislacyjne
146. 1. Uwagi wprowadzające
147. 2. Zwykła procedura ustawodawcza
148. 3. Specjalna procedura ustawodawcza
149. 4. Specjalna procedura ustawodawcza - budżet Unii Europejskiej
150. 5. Procedura ustawodawcza bez udziału Parlamentu Europejskiego
151. 6. Procedura komitologii
152. VI. Udział Rady Europejskiej w procedurach tworzenia prawa pochodnego
153. VII. Udział parlamentów narodowych w procesie tworzenia prawa
154. pochodnego
155. VIII. Publikacja aktów prawnych i ich wejście w życie
156. 1. Uwagi wprowadzające
157. 2. Konsekwencje braku publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
158. 31. Podejmowanie decyzji w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
159. I. Uwagi ogólne
160. II. Inicjatywa
161. III. Wybór podstawy prawnej oraz instrumentu działania
162. IV. Zasady techniki prawodawczej oraz budowa instrumentów Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
163. V. Procedura decyzyjna w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
164. VI. Publikacja i wejście w życie instrumentów Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
165. Rozdział V. Stosowanie prawa Unii Europejskiej na płaszczyźnie wewnętrznej państw członkowskich
166. 32. Zagadnienia wprowadzające
167. 33. Zasady stosowania prawa Unii Europejskiej na płaszczyźnie krajowej
168. I. Zasada pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej
169. 1. Ewolucja zasady pierwszeństwa
170. 2. Zakres zastosowania zasady pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej
171. 3. Konsekwencje prawne zasady pierwszeństwa
172. II. Zasada skutku bezpośredniego
173. 1. Uwagi wprowadzające
174. 2. Traktaty założycielskie
175. 3. Rozporządzenia
176. 4. Dyrektywy
177. 5. Decyzje
178. 6. Umowy międzynarodowe oraz akty prawne wydane na ich podstawie
179. III. Zasada skutku pośredniego
180. 1. Uwagi wprowadzające
181. 2. Podstawowe założenia zasady skutku pośredniego
182. IV. Zasada odpowiedzialności państw członkowskich za naruszenie prawa Unii Europejskiej
183. 1. Uwagi wprowadzające
184. 2. Podstawowe założenia zasady odpowiedzialności państw
185. za naruszenie prawa Unii Europejskiej
186. 34. Instrumenty Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
187. 35. Zasady stosowania aktów prawnych dawnego III filaru Unii Europejskiej
188. na płaszczyźnie krajowej
189. Rozdział VI. Sądowa kontrola przestrzegania prawa
190. 36. Właściwość Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Sądu
191. 37. Postępowanie przeciwko państwu członkowskiemu o naruszenie zobowiązania ciążącego na mocy Traktatów
192. I. Naruszenie zobowiązania ciążącego na mocy Traktatów
193. 1. Ujęcie naruszenia zobowiązania
194. 2. Naruszenie zobowiązania przez brak wdrożenia prawa Unii Europejskiej
195. 3. Okoliczności egzoneracyjne podnoszone przez państwa
196. II. Postępowanie wszczęte przez Komisję
197. 1. Postępowanie nieformalne
198. 2. Formalne postępowanie wyjaśniające
199. 3. Postępowanie sądowe
200. III. Postępowanie wszczęte przez państwo członkowskie
201. IV. Postępowanie w razie niewykonania wyroku Trybunału
202. V. Postępowanie przeciwko państwu członkowskiemu odnośnie do zobowiązań wynikających ze Statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego
203. ? 38. Skarga na nieważność aktu prawa pochodnego
204. I. Strony w postępowaniu
205. 1. Podmioty uprawnione do składania skarg
206. 2. Strony pozwane
207. 3. Postanowienia dotyczące Europejskiego Banku Inwestycyjnego
208. II. Podział kompetencji między Sąd oraz Trybunał Sprawiedliwości
209. III. Przedmiot skargi
210. 1. Rodzaje aktów prawnych podlegających zaskarżeniu
211. 2. Akty dotyczące skarżących bezpośrednio i indywidualnie
212. IV. Przesłanki stwierdzenia nieważności
213. 1. Brak kompetencji
214. 2. Naruszenie istotnego wymogu proceduralnego
215. 3. Naruszenie prawa materialnego
216. 4. Nadużycie władzy
217. V. Termin do wniesienia skargi
218. VI. Skutek orzeczenia o nieważności
219. 1. Konstytutywny charakter orzeczenia
220. 2. Pozostawienie pewnych skutków nieważnego aktu w mocy
221. VII. Zarzut bezprawności
222. 1. Akcesoryjność zarzutu bezprawności
223. 2. Zakres przedmiotowy zarzutu bezprawności
224. 3. Skutki uznania zarzutu bezprawności
225. 39. Skarga na bezczynność instytucji
226. I. Strony w postępowaniu
227. II. Przesłanki skargi
228. 1. Rodzaje aktów, których niewydanie może być zaskarżone
229. 2. Wezwanie instytucji do działania
230. III. Skutek orzeczenia o bezczynności
231. 40. Skarga odszkodowawcza
232. I. Przesłanki odpowiedzialności kontraktowej i deliktowej
233. II. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną działaniem prawotwórczym
234. III. Odpowiedzialność odszkodowawcza Unii Europejskiej i państw członkowskich
235. 41. Postępowanie odwoławcze
236. 42. Wydawanie opinii przez Trybunał Sprawiedliwości
237. Rozdział VII. Współpraca sądów krajowych z Trybunałem Sprawiedliwości
238. 43. Znaczenie pytań prejudycjalnych dla jednolitego stosowania prawa Unii Europejskiej
239. 44. Pojęcie sądu państwa członkowskiego
240. I. Sądy powszechne
241. II. Sądy administracyjne
242. III. Sądy konstytucyjne
243. IV. Sądy międzynarodowe
244. V. Sądy arbitrażowe
245. VI. Sądy dyscyplinarne
246. VII. Inne organy
247. VIII. Podsumowanie. Zadawanie pytań przez sądy i organy polskie
248. 45. Obowiązek zadawania pytań prejudycjalnych
249. I. Pojęcie sądu, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu
250. II. Doktryna acte eclaire
251. III. Doktryna acte clair
252. IV. Skutek braku zadania pytania prejudycjalnego
253. 46. Zakres pytań prejudycjalnych
254. I. Formułowanie pytań prejudycjalnych
255. II. Orzekanie o ważności aktów prawa pochodnego
256. III. Podstawy odmowy wydania orzeczenia wstępnego
257. 47. Proceduralne aspekty zadawania pytań przez sąd krajowy
258. I. Zawieszenie postępowania przed sądem krajowym
259. II. Kontrola zgodności z konstytucją krajową a zadawanie pytań prejudycjalnych
260. III. Cofnięcie pytania prejudycjalnego
261. IV. Związanie sądu krajowego wytycznymi wyższej instancji
262. V. Ograniczenie możliwości podnoszenia zagadnień prawa unijnego w II instancji
263. 48. Postępowanie przed Trybunałem o wydanie orzeczenia wstępnego
264. 49. Moc prawna orzeczenia wstępnego
265. Indeks rzeczowy *

Zobacz spis treści