Miejska Biblioteka

Cenzura w PRL : analiza zjawiska

Cenzura w PRL to temat badawczy, który - z jednej strony - ma bogatą literaturę przedmiotu, z drugiej - zasługuje na dalsze, liczne analizy i rozpoznania. Zważywszy na obszerny, niezbadany do końca materiał dokumentacyjny pozostały po działalności Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk oraz podległych mu jednostek terenowych wiele jest jeszcze zjawisk zasługujących na wydobycie z archiwalnych czeluści.

Prezentowany tom próbuje w pewnym stopniu wypełnić istniejące luki badawcze, stając się kolejną ważną pozycją w bibliografii o cenzurze. Na uwagę zasługuje różnorodność perspektyw: obok artykułów stricte naukowych, będących analizą dokumentów czy próbą syntezy szczegółowych zagadnień z punktu widzenia historyka, literaturoznawcy bądź prasoznawcy (cenzura wobec pisarzy, ingerencje w prasie krajowej i regionalnej, także wobec muzyki, filmu czy fotografii), swoje miejsce znalazły zapisy dyskusji z udziałem osób, którym cenzura nie tylko kształtowała biografię literacką, ale także głęboko naznaczyła osobisty los.Z recenzji dr hab. Marzeny Woźniak-Łabieniec, prof. UŁNiniejszy tom zawiera artykuły z zakresu funkcjonowania cenzury instytucjonalnej w powojennej Polsce. Redaktorzy książki przyjęli za przedmiot rozważań zróżnicowaną tematykę, uwzględniającą zarówno obszerny okres historyczny (od powstania Centralnego Biura Kontroli Prasy przekształconego w listopadzie 1945 r. w Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, aż do likwidacji instytucji w 1990 r.), jak i rozległy obszar problemowy - badanie wpływu ingerencji cenzorskich w mediach (prasie, radiu, telewizji), a także w działalności naukowej i literackiej. Redaktorzy tomu mają nadzieję, że przyczyni się on do lepszego rozpoznania form funkcjonowania cenzury w Polsce przed 1990 r. oraz pomoże dostrzec także współczesne zagrożenia wolności słowa. Nie ma już dzisiaj państwowej cenzury, ale nadal w publicznym przekazie często stosowane są manipulacja oraz kłamliwa, stronnicza selekcja informacji.Ze Wstępu

Zobacz pełny opis

---

1. Wstęp
2. CENZURA WOBEC LITERATURY
3. Marek Rajch – Instytucja i procedury literackiej w NRD
4. Ewa Matkowska – Cenzura i recepcja literatury polskiej w NRD
5. Mirosław Chojecki – Cenzura wobec literatury na przykładzie Jana Józefa Szczepańskiego. Przyczyny narodzin wydawnictw niezależnych
6. Kamila Kamińska-Chełminiak – „Mieć dwie twarze, podwójne życie”. O cenzurze w „dziennikach” Stefana Kisielewskiego
7. Anna Wiśniewska-Grabarczyk – „O wyższy poziom pracy nad książką” – biuletyn urzędu cenzury z lat 1945-1956 w perspektywie literaturoznawczej. Rekonesans
8. Joanna Hobot-Marcinek – Cóż się stało z tą świetną poezją? Cenzura wobec programów i praktyki poetyckiej Pokolenia’68
9. Barbara Tyszkiewicz – W strefie buforowej. O (nie)cenzuralnych konsekwencjach politycznego dialogu – casus Jerzego Zawieyskiego
10. CENZURA WOBEC PRASY
11. Maciej Kledzik – Tygodnik „Polityka” w stanie wojennym w aspekcie cenzury, etyki, moralności i przyzwoitości
12. Mariusz Patelski – Cenzura komunistyczna wobec Kościoła Katolickiego i prasy katolickiej w Polsce 1945-1957. Casus Śląska Opolskiego
13. Piotr Swacha – Cenzura wobec p[rasy sportowej na przełomie lat 40. I 50. XX w. (na przykładzie „Przeglądu Sportowego”)
14. Evelina Kristanova – Przepuszczone przez cenzurę. Zagadnienia literackie w „Tygodniku Powszechnym” (1945-1953) jako wyraz starcia światopoglądowego środowiska katolików z obozem marksistowskim
15. Katarzyna Smyczek – „ Picie pod ustawę przestaje być prywatną sprawą pijącego” O politycznej i społecznej szkodliwości dwóch wierszy Ryszarda Marka, które nie ukazały się na łamach łódzkiego dwutygodnika społeczno-literackiego „Kronika”
16. Jacek Wojsław – Rysowanie obrazu „propagandy sukcesu” w „Głosie Wybrzeża” w przededniu sierpniowego przełomu (do 14 sierpnia 1980 r.) w świetle wybranych zaleceń cenzorskich GUKPPiW i instrukcji Wydziału Prasy, Radia i Telewizji KC PZPR
17. RÓŻNE OBLICZA CENZURY
18. Artur Trudzik – Opresje reżimowe wobec środowisk muzycznych w PRL-u i próby kontrreakcji
19. Paweł Miedziński – Fotografia strzeżona. Mechanizmy kontroli W Centralnej Agencji Fotograficznej
20. Michał Studniarek – Od „Robinsona warszawskiego” do „Miasta nieujarzmionego” – studium przypadku
21. Małgorzata Korczyńska-Derkacz – Propaganda partyjna w latach 70. XX w. w świetle dokumentów KW PZPR we Wrocławiu
22. Jakub Z. Lichański – Cenzura w białych rękawiczkach. O praktykach cenzuropodobnych w PRL, w tym w okresie „schyłkowego Gierka” i w stanie wojennym
23. Piotr Donefner – Na froncie „walki i porozumienia”. Działlność cenzury w okresie stanu wojennego
24. Zbigniew Anculewicz – „Odwilż w olsztyńskiej cenzurze”. Działalność Wojewódzkiego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Olsztynie w latach 1954-1958
25. Aneks 1. Zapis dyskusji z udziałem Janusza Rolickiego, Kazimierza Orłosia i Zbigniewa Lwa-Starowicza
26. Aneks 2. Zapis dyskusji z udziałem Tomasza Strzyżewskiego
27. Abstract
28. Indeks nazwisk

Zobacz spis treści

Dodaj komentarz do pozycji:

Swoją opinię można wyrazić po uprzednim zalogowaniu.