Miejska Biblioteka

Spis treści:

1. PRZEDMOWA
2. 1. ZAKRES I ZADANIA PSYCHOLOGII KSZTAŁCENIA
3. 1.1. Charakterystyka psychologii kształcenia* 1.1.1. Zamiar wsparcia jako charakterystyczny element sytuacji pedagogicznej
4. 1.1.2. Wskazanie możliwości lepszej realizacji pedagogicznego wsparcia
5. 1.1.3. Psychologia kształcenia jako dyscyplina
6. 1.1.3.1. O pożytkach płynących z badań pedagogiczno--psychologicznych
7. 1.1.3.2. Psychologia kształcenia jako nauka podstawowa i praktyczna
8. 1.1.4. Udział psychologów w procesie określania celów kształcenia
9. 1.2. Badanie uczenia się i jego uwarunkowań
10. 1.2.1. Uczenie się jako zmiana sposobów zachowania
11. 1.2.2. Uczenie się jako pasywne przyswajanie wiedzy
12. 1.2.3. Uczenie się jako konstruowanie wiedzy
13. 1.2.4. Szkoła jako miejsce produkcji lub jako miejsce uczenia się
14. 1.3. Opracowywanie wiedzy psychologiczno-pedagogicznej
15. 1.3.1. Tendencja do potwierdzania uprzednich założeń
16. 1.3.2. Wpływ przedwiedzy na przyswajanie nowych informacji
17. 1.3.3. O akceptacji tez naukowych
18. 1.4. Warunki efektywnej pracy dydaktycznej
19. 1.4.1. Udane nauczanie - efekt talentu czy zastosowania teorii naukowych?* 1.4.2. Wiedza skutecznego nauczyciela
20. 1.4.2.1. Ugruntowana znajomość przedmiotu i jej znaczenie dla pobudzania procesów uczenia się
21. 1.4.2.2. Ogólna wiedza pedagogiczna
22. 1.4.3. Tworzenie dobrej atmosfery w klasie
23. 1.4.3.1. Zainteresowanie uczniem jako drugim człowiekiem
24. 1.4.3.2. Jednoznaczne oczekiwania wobec ucznia w atmosferze pełnej zrozumienia
25. 1.4.4. Porządek następnych rozdziałów
26. 2. WSPARCIE PEDAGOGICZNE W PERSPEKTYWIE PSYCHOLOGII ROZWOJOWEJ
27. 2.1. Problem dziedziczności i środowiska
28. 2.1.1. Rozwój jako efekt wpływu genów i środowiska
29. 2.1.2. Różne formy oddziaływania genów: skala pośredniości
30. 2.1.2.1. Wpływ genów o relatywnie niskiej pośredniości
31. 2.1.2.2. Wpływ genów o relatywnie wysokiej pośredniości
32. 2.1.3. Zmiana współdziałania dziedziczności i środowiska w dzieciństwie i w młodości
33. 2.1.4. Zakres reaktywności genów
34. 2.2. Zależność między dojrzewaniem a uczeniem się
35. 2.3. Nabywanie wiadomości według Jeana Piageta
36. 2.3.1. Przystosowanie przez asymilację i akomodację
37. 2.3.2. Schemat jako podstawowa jednostka wiedzy
38. 2.3.3. Inteligencja jako proces organizacji
39. 2.3.4. Mechanizmy rozwoju poznawczego
40. 2.3.5. Rozwój poznawczy
41. 2.3.5.1. Doświadczenia sensomotoryczne
42. 2.3.5.2. Myślenie przedoperacyjne
43. 2.3.5.3. Operacje konkretne
44. 2.3.5.4. Operacje formalne
45. 2.3.6. Zdolność do myślenia abstrakcyjno-logicznego z empirycznego punktu widzenia
46. 2.3.6.1. Znaczenie znanego kontekstu
47. 2.3.6.2. Sprawdzanie wniosków wyprowadzonych z przesłanek sprzecznych z doświadczeniem
48. 2.3.6.3. Przekształcanie abstrakcyjnych elementów zdaniowych w przedstawieniach wizualnych
49. 2.3.7. Wpływ Piageta na nauczanie
50. 2.4. Rozwój poznawczy z perspektywy społeczno-kulturowej
51. 2.4.1. Społeczne źródła indywidualnych funkcji poznawczych
52. 2.4.2. Funkcje społeczne jako podłoże rozwoju indywidualnych
53. funkcji psychicznych
54. 2.4.3. Porównanie samego siebie jako rezultat kontaktów społecznych
55. 2.4.4. Strefa najbliższego rozwoju
56. 2.4.5. Wsparcie społeczne poprzez terminowanie
57. 2.5. Kształtowanie ocen moralnych
58. 2.5.1. Teoria rozwoju Kohlberga
59. 2.5.1.1. Różne poziomy sądów moralnych
60. 2.5.1.2. Niektóre krytyczne głosy na temat teorii Kohlberga
61. 2.5.2. Wspieranie odpowiedzialnego sądzenia i działania: założenie integracyjne
62. 2.5.2.1. Wspieranie poczucia własnej wartości we wspólnocie ludzkiej
63. 2.5.2.2. Wspieranie uczenia się we współpracy z innymi i tworzenie atmosfery wzajemnej pomocy
64. 2.5.2.3. Wspieranie refleksji moralnej
65. 2.5.2.4. Wspólne podejmowanie decyzji
66. 3. PODSTAWOWE PROCESY UCZENIA SIĘ
67. 3.1. Uczenie skojarzeń przez warunkowanie klasyczne
68. 3.1.1. Warunkowani klasyczne w ramach eksperymentu
69. 3.1.1.1. Analiza klasycznego eksperymentu Pawłowa
70. 3.1.1.2. Wytwarzanie reakcji emocjonalnych
71. 3.1.2. Klasyczne warunkowanie w klasie szkolnej
72. 3.2. Warunkowanie sprawcze
73. 3.2.1. Niektóre podstawy warunkowania sprawczego
74. 3.2.1.1. Wzmocnienie danego zachowania
75. 3.2.1.2. Unikanie bodźców awersywnych
76. 3.2.1.3. Rozróżnienie między wzmocnieniem pierwotnym a wtórnym
77. 3.2.1.4. Stabilizacja zmiany zachowań przez częściowe wzmocnienie
78. 3.2.2. Wypracowywanie nowych zachowań poprzez kształtowanie
79. 3.2.3. Zmniejszenie częstotliwości występowania zachowań poprzez wygaszanie
80. 3.2.4. Stłumienie zachowań poprzez wygaszanie
81. 3.2.5. Tworzenie różnicujących bodźców
82. 3.2.6. Wpływ behawiorystycznie zorientowanych badań nad uczeniem się na pracę dydaktyczną
83. 3.2.6.1. Koncentrowanie się na zauważalnych zachowaniach uczniów
84. 3.2.6.2. Czas potrzebny uczniowi na naukę
85. 3.2.6.3. Rozróżnienie między biernym a aktywnym uczestnictwem w lekcji
86. 3.2.6.4. Określenie odpowiednich konsekwencji zachowania
87. 3.3. Podstawy społeczno-poznawczej teorii uczenia się
88. 3.3.1. Charakterystyka uczenia się na podstawie obserwacji
89. 3.3.1.1. Rozróżnienie między uczeniem się a zachowaniem
90. 3.3.1.2. Uczenie się poprzez wzmocnienie zastępcze
91. 3.3.2. Skutki uczenia się przez obserwację
92. 3.3.2.1. Pozyskiwanie istotnych informacji
93. 3.3.2.2. Nauka strategii poznawczych
94. 3.3.3. Elementy uczenia się przez obserwację
95. 3.3.4. Kierowanie własnym uczeniem się
96. 3.3.4.1. Wspieranie oczekiwań związanych z poczuciem skuteczności
97. 3.3.4.2. Akceptacja ambitnych celów
98. 3.3.4.3. Zaakceptowanie własnych wyników w nauce a samoobserwacja
99. 3.3.4.4. Ocena własnego zachowania
100. 3.3.4.5. Określenie konsekwencji własnego zachowania
101. 3.4. Znaczenie behawiorystycznych teorii uczenia się dla pracy dydaktycznej
102. UCZENIE SIĘ JAKO AKTYWNE PRZETWARZANIE INFORMACJI
103. 4.1. Sposób przetwarzania informacji przez człowieka
104. 4.1.1. Rejestr sensoryczny
105. 4.1.1.1. Wybór informacji za pośrednictwem uwagi
106. 4.1.1.2. Wybór jednostek sensu w procesie spostrzegania
107. 4.1.2. Pamięć krótkotrwała
108. 4.1.2.1. Trwałość magazynowania — ograniczenia
109. 4.1.2.2. Pojemność magazynowania-ograniczenia
110. 4.1.2.3. Przedłużanie trwałości zapamiętywania poprzez powtarzanie z opracowaniem
111. 4.1.3. Pamięć długotrwała
112. 4.2. Schemat jako złożona jednostka wiedzy pamięci deklaratywnej
113. 4.2.1. Schematy jako poznawcze reprezentacje pojęć
114. 4.2.1.1. Kategoryzowanie według ustalonej liczby relewantnych cech
115. 4.2.1.2. Kategoryzacja według cech charakterystycznych
116. 4.2.1.3. Orientacja prototypowa a teoria atrybutów w nauczaniu
117. 4.2.1.4. Pojęcie jako narzędzie poznania
118. 4.2.2. Sądy jako podstawowe jednostki wiedzy
119. 4.2.3. Przedstawienia obrazowe
120. 4.2.4. Znajomość typowych przebiegów zdarzeń
121. 4.3. Uczenie sie nowych informacji
122. 4.3.1. Włączanie jednostek wiedzy deklaratywnej do sieci
123. 4.3.2. Pozyskiwanie nowych sądów
124. 4.4. Korzystne warunki dla pozyskiwania nowych informacji
125. 4.4.1. Podanie dobrze uporządkowanych treści nauczania
126. 4.4.2. Wspomaganie przetwarzania nowego materiału dydaktycznego poprzez środki preinstruktażowe
127. 4.4.2.1. Test wstępny służący skierowaniu uwagi na późniejsze informacje
128. 4.4.2.2. Uprzedzanie zasadniczych wypowiedzi poprzez wstępny przegląd materiału
129. 4.4.2.3. Wstępne zarysowanie kontekstu
130. 4.4.3. Strategie opracowywania informacji
131. 4.4.3.1. Zaznaczanie fragmentów tekstu
132. 4.4.3.2. Sporządzanie notatek
133. 4.4.3.3. Streszczenia
134. 4.4.3.4. Zadawanie pytań
135. 4.4.3.5. Szkicowanie sieci powiązań
136. 4.5. Wiedza o własnych procesach poznawczych
137. 4.5.1. Wiedza o własnych procesach uwagi i ich kontrolowaniu
138. 4.5.2. Wiedza o własnych procesach pamięciowych i ich kontrolowaniu
139. 4.5.2.1. Powiększający się zasób wiedzy i korzystanie ze strategii jako rezultat doświadczeń szkolnych
140. 4.5.2.2. Przekazywanie strategii pamięciowych przez nauczyciela
141. 4.5.2.3. Wykorzystanie strategii pamięciowych przez ucznia
142. 4.6. Mnemotechniki
143. 4.7. Teorie zapominania
144. 4.7.1. Teoria zanikania śladów
145. 4.7.2. Teoria interferencji
146. 4.7.3. Brak odpowiednich bodźców wywołujących materiał
147. 4.8. Kształtowanie uwarunkowań dydaktycznych wspierających zapamiętywanie
148. ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW - WARUNKI
149. 5.1. Inteligencja jako zdolność rozwiązywania problemów
150. 5.1.1. Testy inteligencji jako podstawa selekcji
151. 5.1.1.1. Inteligencja jako zdolność wrodzona
152. 5.1.1.2. Inteligencja jako zdolność stabilna
153. 5.1.1.3. Inteligencja jako ograniczona struktura zdolności
154. 5.1.2. Inteligencja a wykorzystanie środków pomocy
155. 5.1.2.1. Inteligencja jako zdolność zmienna
156. 5.1.2.2. Zachowanie inteligentne jako rezultat procesu opracowywania informacji
157. 5.1.2.3. Inteligentne zachowanie związane z kontekstem
158. 5.1.2.4. Metody zmniejszania zależności między wynikami testu na inteligencję a osiągnięciami w nauce
159. 5.2. Rozwiązywanie problemów
160. 5.2.1. Rozwiązywanie problemów z perspektywy psychologii ogólnej
161. 5.2.1.1. Charakterystyka sytuacji problemowej
162. 5.2.1.2. Problemy jasno i niejasno zdefiniowane
163. 5.2.1.3. Algorytmiczne i heurystyczne rozwiązywanie problemów
164. 5.2.1.4. Porównanie ekspertów i nowicjuszy w trakcie rozwiązywania problemu
165. 5.2.2. Wspomaganie rozwiązywania problemów w trakcie nauczania
166. 5.2.2A. Tworzenie sytuacji problemowych w naturalnym kontekście
167. 5.2.2.2. Sprawdzanie rozumienia językowego
168. 5.2.2.3. Konkretyzowanie zadań tekstowych
169. 5.2.2.4. Przedstawianie wielu całościowych przykładów
170. 5.2.2.5. Doskonalenie jakości pytań wspomagających rozumienie
171. 5.2.3. Wspomaganie zmian pojęciowych
172. 5.2.3.1. Opór przeciwko zmianom pojęciowym
173. 5.2.3.2. Aktywizacja przedwiedzy
174. 5.2.3.3. Odpowiednie przedstawianie nowych informacji i wymaganie aktywnego ich przetwarzania
175. 5.2.3.4. Przeżycie i przezwyciężenie konfliktu poznawczego
176. 5.3. Przenoszenie materiału wyuczonego na sytuacje pozaszkolne: transfer
177. 5.3.1. Elementy transferu
178. 5.3.2. Zalecenia dydaktyczne mające na celu poprawę transferu
179. 5.3.2.1. Intensywne ćwiczenie podstawowych sprawności w wybranych zagadnieniach tematycznych
180. 5.3.2.2. Okazja do wykorzystania wyuczonego materiału w różnych sytuacjach
181. 5.3.2.3. Systematyczna dekontekstualizacja uczenia się
182. 5.3.2.4. Nauczanie zorientowane na problem i związane z zastosowaniem wiedzy
183. 6. WSPOMAGANIE MOTYWACJI DO UCZENIA SIĘ
184. 6.1. Motywacja i siła woli jako znaczące procesy prowadzące do osiągnięcia celów nauczania
185. 6.2. Niektóre teorie motywacji i ich znaczenie dla praktyki dydaktycznej
186. 6.2.1. Aktywizacja uczenia poprzez zastosowanie bodźców zakłócających: teoria redukcji popędu
187. 6.2.2. Perspektywa humanistyczna: dążenie do samorealizacji
188. 6.2.3. Poznawcze teorie procesu motywacyjnego: potrzeba porządku i przewidywalności
189. 6.2.4. Społeczno-poznacze wyjaśnienia motywacji do osiągnięć
190. 6.2.5. Teoria atrybucji przyczynowej
191. 6.2.5.1. Klasyfikacja wyjaśnień ze względu na przyczyny
192. 6.2.5.2. Wpływ tendencji egotycznych na atrybucję przyczyn
193. 6.2.5.3. Emocjonalne skutki sukcesu i niepowodzenia
194. 6.2.5.4. Rezygnacja i przygnębienie w stanie wyuczonej bezradności
195. 6.2.5.5. Przezwyciężenie wyuczonej bezradności przez odzyskanie samokontroli
196. 6.3. Specyficzne koncepcje wyjaśniające i wspomagające motywację do uczenia się
197. 6.3.1. Motywacja zewnętrzna i wewnętrzna
198. 6.3.1.1. Postrzeganie własnych możliwości samokontroli
199. 6.3.1.2. Postrzeganie własnych kompetencji
200. 6.3.1.3. Wspomaganie i pobudzanie motywacji wewnętrzej ucznia
201. 6.3.2. Ciekawość i warunki pobudzania
202. 6.3.2.1. Charakterystyka ciekawości
203. 6.3.2.2. Aktywizacja ciekawości ucznia
204. 6.3.3. Wspomaganie ukierunkowania na proces
205. 6.3.3.1. Wyjaśnienie osiągnięć z perspektywy indywidualnej i społecznej orientacji normatywnej
206. 6.3.3.2. Prezentacja dla ochrony i podwyższenia własnej wartości
207. 6.3.3.3. Orientacja na cele uczenia się prowadząca do rozwoju kompetencji ucznia
208. 6.3.3.4. Indywidualne zainteresowanie
209. 6.3.3.5. Wykorzystanie siły woli dla przezwyciężenia trudności
210. 6.4. Różne struktury służące realizacji celu
211. 6.4.1. Struktury służące realizacji celu oparte na rywalizacji
212. 6.4.2. Struktury służące realizacji celu oparte na współpracy
213. 6.4.2.1. Warunki skutecznej współpracy
214. 6.4.2.2. Program uczenia się opartego na współpracy
215. 6.4.2.3. Skutki uczenia się opartego na współpracy
216. 6.5. Lęk i osiągnięcia
217. 6.5.1. Charakterystyka lęku
218. 6.5.2. Warunki w klasie szkolnej wywołujące lęk
219. 6.5.2.1. Obniżenie osiągnięć w stanie wzmożonego lęku
220. 6.5.2.2. Możliwości unikania lub zmniejszania reakcji lękowych w klasie
221. 7. DIAGNOSTYKA I OCENIANIE SZKOLNEGO UCZENIA SIĘ
222. 7.1. Sprawdzanie wiedzy i umiejętności z perspektywy nauczania zakładającego obiektywizm
223. 7.1.1. Wybór i sformułowanie odpowiednich celów uczenia się
224. 7.1.2. Charakterystyka celów uczenia się
225. 7.1.3. Różne rodzaje celów uczenia się
226. 7.1.3.1. Zoperacjonalizowane cele uczenia się
227. 7.1.3.2. Ogólne cele uczenia się i przykłady specyficznych form zachowań
228. 7.1.3.3. Taksonomia celów uczenia się według Blooma
229. 7.1.3.4. Cele uczenia się w zakresie społeczno-emocjonalnym
230. 7.1.3.5. Krytyczne spojrzenie na taksonomię Blooma
231. 7.1.4. Przyporządkowanie zadań do określonej sekwencji dydaktycznej
232. 7.1.4.1. Podział złożonych celów uczenia się za pomocą analizy zadań
233. 7.1.4.2. Tworzenie sekwencji uczenia się
234. 7.1.4.3. Regularne sprawdzanie wyuczonego materiału
235. 7.2. Cechy tradycyjnych metod oceny wyników: stopnie i testy
236. 7.2.1. Obiektywizm egzaminów
237. 7.2.2. Rzetelność egzaminów
238. 7.2.3. Trafność egzaminów
239. 7.3. Sprawdzanie wiedzy i umiejętności zgodnie z konstruktywistyczną teorią uczenia się
240. 7.3.1. Krytyka tradycyjnych instrumentów egzaminacyjnych
241. 7.3.1.1. Preferowanie jasno zdefiniowanych sytuacji zadaniowych
242. 7.3.1.2. Przecenianie rzetelności kosztem trafności
243. 7.3.1.3. Tworzenie autentycznych sytuacji problemowych
244. 7.3.2. Postępowanie w ramach alternatywnej diagnostyki pedagogicznej
245. 7.3.2.1. Wymaganie od ucznia zaprezentowania swojej przedwiedzy
246. 7.3.2.2. Ścisłe powiązanie diagnostyki i uczenia się
247. 7.3.2.3. Zakładanie portfolio
248. 7.3.2.4. Pomiar i ocena złożonych zachowań
249. 7.3.3. Gotowość nauczyciela do krytycznej samooceny
250. BIBLIOGRAFIA
251. INDEKS NAZWISK
252. INDEKS RZECZOWY *

Zobacz spis treści

---

---